Thủ tướng sắp mãn nhiệm Olaf Scholz đã tái khẳng định sự đoàn kết của mình với Canada, quốc gia đang bị Hoa Kỳ đe dọa. "Chúng tôi ủng hộ Canada. Đây là một quốc gia độc lập, có chủ quyền. Chúng ta đang cùng nhau làm việc để đảm bảo rằng con đường bảo hộ sai lầm không phá hủy các cơ hội tăng trưởng của toàn thế giới". Đó là lời TT Scholz phát biểu tại Hannover Messe, cuộc triển lãm kỹ nghệ lớn nhất nhì thế giới tại thành phố Hannover, Bắc Đức. Đối tác của hội chợ thương mại công nghiệp lớn nhất thế giới năm nay là Canada. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng Canada nên trở thành tiểu bang thứ 51 của Hoa Kỳ. Lời tuyên bố lạ lùng này không chỉ khiến chính phủ và đa số dân Canada phẫn nộ mà phần lớn dân Âu Châu cũng không ủng hộ ý tưởng có một không hai này của Hoa Kỳ. Ngoài ra, Washington cũng không che giấu ý định mua hoặc sáp nhập hòn đảo lớn nhất thế giới là Greenland vốn thuộc về vương quốc Đan Mạch. Và cả ý định này cũng bị đa số quốc gia Âu Châu phản đối./.

Thanh Hà Đơn giản là vì xe của Trung Quốc gần như không thâm nhập được vào thị trường Mỹ. Ngày 26/03/2025, tổng thống Donald Trump loan báo tăng thêm 25 % thuế hải quan đánh vào xe hơi từ bất cứ nơi nào trên thế giới nhập vào Hoa Kỳ. Nếu Nhà Trắng không đổi ý, biện pháp này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 02/04/2025, và đúng một tháng sau đó đến lượt tất cả các loại phụ tùng xe hơi nhập khẩu khẩu vào Mỹ cũng phải chịu mức thuế tương tự. Các nhà sản xuất trên thế giới, từ ở Châu Âu đến châu Á, « tái mặt » trước viễn cảnh bị thiệt hại hàng tỷ đô la. Nhưng những tiếng nói chống đối mạnh mẽ nhất, và có thể là có trọng lượng nhất, lại xuất phát từ các hãng xe của Mỹ Hoa Kỳ, trong đó có nhãn hiệu Tesla của tỷ phú Elon Musk, thành viên trong nội các Donald Trump. Giải thích về quyết định tăng thuế ô tô, cố vấn về thương mại của Nhà Trắng Peter Navaro khẳng định : một nửa xe bán trên thị trường Mỹ là được sản xuất ở nước ngoài, nửa còn lại tuy được lắp ráp trong các nhà máy trên lãnh thổ Hoa Kỳ nhưng gần 50 % phụ tùng của những chiếc xe đó cũng là hàng nhập khẩu. Washington không che giấu là những biện pháp trừng phạt này nhắm vào « các nước bạn như Đức, hay Nhật Bản vốn lạm dụng lòng tốt của Hoa Kỳ và làm suy yếu « nền công nghiệp xe hơi của Mỹ ». Căn cứ vào thông báo của chủ nhân Nhà Trắng, đúng một tuần lễ nữa, mỗi chiếc xe hơi từ Canada hay Mêhicô, từ Nhật Bản, Hàn Quốc hay Anh, Đức, Pháp bán sang Hoa Kỳ sẽ chịu mức thuế 27, 5 % thay vì 2,5 % như hiện nay. Theo thẩm định của giới trong ngành, như vậy là giá cùng một chiếc xe bán ra trên thị trường Mỹ tăng từ 8 đến hơn 12.000 đô la. Vài giờ sau khi Washington loan báo quyết định tăng thêm 25 % thuế ô tô nhập khẩu vào Mỹ, chỉ số chứng khoán từ châu Á đến châu Âu trong phiên giao dịch hôm nay 27/03 đều sụt giảm. Cổ phiếu các tập đoàn xe hơi của Nhật, Hàn Quốc và châu Âu đồng loạt mất giá. Ngân hàng Mỹ Goldman Sachs tại Tokyo thẩm định « ô tô và phụ tùng xe hơi chiếm hơn 30 % tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản sang Hoa Kỳ » và với quyết định ông Trump vừa ban hành, GDP của Nhật trong năm nay có nguy cơ bị sụt giảm 0,1 %. Tại Tokyo, thủ tướng Shigeru Ishiba đang tiếp tổng thống Brazil phải lên tiếng trước những « hậu quả vô cùng to lớn » đối với các nền công nghiệp và tăng trưởng toàn cầu. Đối với Hàn Quốc, tình hình nghiêm trọng không kém, đến nỗi mà trong ngày hôm nay, bộ trưởng Thương Mại triệu tập một cuộc họp khẩn đển bàn cách đối phó. Trung Quốc, với nền công nghiệp xe hơi đang vươn lên, cảnh báo chiến tranh thương mại và thuế quan sẽ « gây thiệt hại cho tất cả các bên ». Các nhà sản xuất lâu đời của châu Âu, nhất là các hãng xe cao cấp của Đức, vốn xuất khẩu đến 30 % sang Mỹ, báo động về những « hậu quả nghiêm trọng đối với các doanh nghiệp và chuỗi cung ứng toàn cầu ». Nhưng phản ứng đầu tiên và đáng chú ý nhất xuất phát từ hiệp hội các hãng xe của Mỹ (AAPC). Hai ông lớn trong ngành là Ford và Generaal Motors, trong thông cáo chiều qua, lưu ý tổng thống Trump rằng quyết định của ông trước hết đè nặng lên người tiêu dùng ở Mỹ và có nguy cơ làm suy yếu khả năng cạnh tranh của các nhà sản xuất khu vực Bắc Mỹ, tức bao gồm cả Canada và Mêhicô. Trên mạng xã hội X, Elon Musk, chủ nhân tập đoàn ô tô điện Tesla, cánh tay mặt của Donald Trump từ khi ông còn vận động tranh cử, đã báo động rằng việc tăng thuế xe hơi đẩy các chi phí sản xuất lên cao, bởi vì « phụ tùng của Tesla được sản xuất ngoài nước Mỹ ». Tân thủ tướng Canada Mark Carney nhắc nhở lãnh đạo Nhà Trắng rằng, ngay cả với một chiếc xe được lắp ráp trong các nhà máy trên lãnh thổ Hoa Kỳ, phần lớn phụ tùng phải « đi qua đi lại biên giới hai nước trung bình là 7 lần ». Từ lâu nay, các hãng xe Mỹ đã di dời cơ sở ra nước ngoài, mà trước hết là sang hai quốc gia sát cạnh là Mêhicô và Canada để tận dụng nhân công rẻ. Website của hãng xe Ford ghi rõ : 20 % xe mang nhãn hiệu của tập đoàn này được sản xuất ngoài lãnh thổ Hoa Kỳ, nhưng phần lớn phụ tùng ô tô trong các nhà máy Ford ở Mỹ được sản xuất tại Canada và Mêhicô. Còn hãng xe General Motors thì mỗi năm nhập 750.000 chiếc từ hai đối tác Canada và Mêhicô. Xe hơi sản xuất từ Canada và Mêhicô như vậy chiếm 20 % thị phần ở Mỹ. Nghịch lý ở đây là Trung Quốc, đối thủ nguy hiểm nhất về thương mại và trong nhiều lĩnh vực khác nữa, mà Hoa Kỳ muốn nhắm tới, thì lại được bình yên. Đơn giản là vì xe của Trung Quốc gần như không thâm nhập được vào thị trường Mỹ. Có chăng là Trung Quốc bị ảnh hưởng khi các hãng xe Mỹ sử dụng phụ tùng « made in China ». Trái lại, những đồng minh thân thiết nhất của Hoa Kỳ, cũng như các hãng xe Mỹ và người tiêu dùng ở Mỹ là những nạn nhân đầu tiên của quyết định tăng thuế ô tô 25 %.  

Manh Kim Cảnh sân cỏ Nhà Trắng biến thành showroom Tesla chắc chắn là “sự kiện lịch sử” đánh dấu 100 ngày đầu tiên của Trump 2.0. Tờ The New York Times hôm nay (13-3-2025) viết rằng vụ việc khiến không khỏi không liên tưởng đến cảnh tương tự khi Elon Musk quảng bá Tesla trước một trụ sở chính phủ vào năm 2019, (tất nhiên) không phải ở Nhà Trắng, mà ở Trung Nam Hải - đầu não của đảng cộng sản Trung Quốc. Tháng 1-2019, đích thân Thủ tướng Lý Khắc Cường đã tiếp Elon Musk tại Trung Nam Hải. Một bức ảnh hiện còn lưu trên trang web chính phủ Trung Quốc cho thấy Thủ tướng Lý đang ngắm nghía một chiếc Tesla với sự hiện diện của Musk. Trong cuộc gặp, Lý Thủ tướng nói rằng ông hy vọng Musk có thể thúc đẩy “sự ổn định trong quan hệ Trung-Mỹ” và sau đó đề xuất cấp thường trú nhân Trung Quốc (thẻ xanh) cho Musk. Đó là thời điểm Musk vừa mới khởi công xây nhà máy Tesla tại Thượng Hải, với nhiều điều kiện ưu đãi bất thường, từ việc được vay lãi suất thấp, đến việc sửa đổi các quy tắc sở hữu để công ty có thể thành lập mà không cần đối tác địa phương. Từ 2019-2023, chính quyền Thượng Hải giảm 15% thuế doanh nghiệp cho Tesla, thấp hơn 10 điểm phần trăm so với mức thuế tiêu chuẩn. Cách đây không lâu, ngày 11-2-2025 - chỉ vài tuần sau khi Trump nhậm chức, Elon Musk đã mở nhà máy thứ hai tại Thượng Hải, trị giá 200 triệu USD, dự kiến sản xuất 10.000 pin megapack mỗi năm. Đây là nhà máy pin megapack đầu tiên của Tesla ở ngoài nước Mỹ. Musk lâu nay luôn công khai nịnh chính phủ Trung Quốc. Khi đến Bắc Kinh vào tháng 4-2024, Musk đã hết lời ca ngợi Bắc Kinh. Trên X (Twitter), Musk nhiều lần ca ngợi cơ sở hạ tầng và hệ thống đường sắt cao tốc của Trung Quốc, tán dương chương trình không gian của nước này, hoan nghênh sự lãnh đạo Bắc Kinh trong các sáng kiến năng lượng xanh toàn cầu… Musk kêu gọi những người theo dõi mình trên mạng xã hội hãy du lịch đến Trung Quốc. Musk cũng phản đối những nỗ lực tách khỏi Trung Quốc của Washington, bởi nền kinh tế hai nước là “cặp song sinh dính liền”. Chưa hết, Musk so sánh Đài Loan với Hawaii, rằng đây là một phần không thể tách rời của Trung Quốc. Musk đề nghị vấn đề tranh chấp Đài Loan có thể được giải quyết bằng cách biến Đài Loan thành đặc khu hành chính tương tự Hong Kong. Tòa Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ rất hài lòng những phát biểu của Musk. Tất cả ý kiến đó đều được đích thân ông đại sứ Trung Quốc chia sẻ trên mạng. Nói chung, Musk kết thân với nhiều viên chức cấp cao Bắc Kinh, đặc biệt mối quan hệ thân thiết với đương kim Thủ tướng Lý Cường. Nhân vật này từng là bí thư thành ủy Thượng Hải khi nhà máy Tesla được xây. Một số nguồn viết rằng Musk có thể đã gặp Phó Chủ tịch Trung Quốc Hàn Chính để mời ông dự lễ tuyên thệ tổng thống của Trump. Trở lại buổi ra mắt Tesla tại Trung Nam Hải năm 2019. Đây là lần thứ hai Tesla được trưng bày tại địa điểm này. Một năm trước, Musk đăng bức ảnh chụp mình đứng trước vài chiếc Tesla tại cùng địa điểm, sau khi vừa gặp Vương Kỳ Sơn, Phó Chủ tịch Trung Quốc. Viết trên mạng xã hội, Elon Musk khoe rằng đương sự cùng họ Vương có một “cuộc thảo luận vô cùng thú vị về lịch sử, triết lý và vận may”. Nhắc đến “vận may” ở thời điểm hiện tại là một điều mỉa mai thảm hại với Musk. Làm thế nào mà Trump có thể cứu Tesla? Vấn đề rõ ràng không phải là lỗi của một sản phẩm. Vấn đề là sự ô uế một thương hiệu gắn liền với tên tuổi Musk mà chính Musk là thủ phạm gây ra sự xuống dốc không phanh. Nếu đà tẩy chay Tesla trên toàn cầu tiếp tục với mức độ như đang thấy, khả năng Tesla bị phá sản là khó tránh khỏi. Chẳng người dân Mỹ nào ngán việc bị chụp mũ là “bất hợp pháp” khi không mua Tesla. Musk là một doanh nhân cực kỳ thành công. Tuy nhiên, Musk là một thương gia cực tồi và đang nếm mùi thất bại thảm hại khi đầu tư vào thương vụ chính trị với Trump và cho Trump. Có dựng thêm bao nhiêu show quảng cáo Tesla nữa ở Nhà Trắng thì số phận Tesla vẫn vậy. Nó được quyết định bằng phản ứng của người tiêu dùng – đang có tâm trạng bị phản bội một cách chua chát - trước loạt hành vi của Musk. Trung Quốc dĩ nhiên chẳng thể cứu Musk, dù từ hồi “nhậm chức” điều hành một bộ phận trong nội các Trump, Musk xỉa xói từ Đông sang Tây, từ Anh đến Đức… nhưng chưa một lần nào Musk đá động Bắc Kinh. Lăn lộn, ngổ ngáo, xem thiên hạ bằng vung, giờ Musk đang ngấm đòn. Thấu xương. Đương sự bị hạ gục đo ván bởi chính nắm đấm mà có lúc hoang tưởng nghĩ rằng nó khiến người ta khiếp hãi. Và xin thưa, đây chỉ mới là “hiệp một”./.  

Associated Press Bài viết bởi nhiều tác giả (*) Thục Quyên biên dịch Bài phát biểu dài 1 giờ 30 phút của Tổng thống Donald Trump trước Quốc hội Mỹ đã đề cao nhiều sáng kiến ​​của ông, từ việc trấn áp dân nhập cư đến thuế quan và chính sách năng lượng trong sáu tuần đầu nhiệm kỳ của mình, nhưng nhiều bình luận của ông bao gồm các thông tin sai lệch và gây hiểu lầm. Hãy nhìn vào sự thật một số điểm sau đây: Ông Trump đã phóng đại các con số liên quan đến cuộc đàn áp nhập cư của mình TRUMP: “Số vụ vượt biên trái phép trong tháng vừa qua thấp nhất từ ​​trước đến nay! Từ trước đến nay!” SỰ THẬT: Trump viết trong bài đăng trên Truth Social hôm thứ Bảy rằng, Lực lượng Biên phòng đã bắt giữ 8.326 người ở biên giới Mỹ – Mexico hồi tháng trước. Nhưng dữ liệu của chính phủ Hoa Kỳ cho thấy, vào thập niên 1960, Biên phòng thường xuyên ghi số vụ bắt giữ trung bình thấp hơn con số này. Trong khi tháng 2 đánh dấu tổng số vụ bắt giữ thấp nhất trong nhiều thập niên, nhưng Biên phòng ghi nhận số những vụ bắt giữ trung bình trong bảy năm đầu tiên của thập niên 1960 còn thấp hơn. Trang web của chính phủ không theo dõi tổng số vụ bắt giữ ở biên giới Mỹ – Mexico trước năm 1960. Năm 1961, Biên phòng ghi nhận trung bình hàng tháng là 1.752 vụ bắt giữ. Ông Trump đã thổi phồng số lượng người nhập cảnh vào Hoa Kỳ bất hợp pháp dưới thời Tổng thống Joe Biden TRUMP: “Trong bốn năm qua, 21 triệu người đã đổ vào Mỹ. Nhiều người trong số họ là những kẻ giết người, buôn người, thành viên băng đảng”. SỰ THẬT: Con số mà ông Trump thường xuyên trích dẫn này bị thổi phồng quá mức. Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ báo cáo, hơn 10,8 triệu vụ bắt giữ do vượt biên trái phép từ Mexico, từ tháng 1 năm 2021 đến tháng 12 năm 2024. Thêm nữa, đó là các vụ bắt giữ, không phải bắt người. Vì sự hạn chế tị nạn trong đại dịch COVID-19, nhiều người đã tìm cách vượt biên nhiều lần cho đến khi họ thành công vì không có hậu quả pháp lý nào khi bị bắt và trả về Mexico. Do đó số lượng người thấp hơn số vụ bắt giữ. Cũng không hề có bằng chứng nào cho thấy các nước khác đang gửi tội phạm hoặc những người mắc bệnh tâm thần của họ qua biên giới, ngược lại với lời buộc tội thường xuyên của ông Trump. Ông cũng phóng đại chi phí khách sạn ở New York cho những người không phải công dân TRUMP: Trích dẫn các ví dụ bị cáo buộc về những gì ông mô tả là “lãng phí khủng khiếp” trong chính quyền liên bang, đưa ra con số đến “59 triệu đô la chi cho các phòng khách sạn dành cho người nước ngoài bất hợp pháp ở thành phố New York”. SỰ THẬT: Dường như Trump đang nhắc đến khoản thanh toán 58,6 triệu đô la — một trong hai khoản mà thành phố đã nhận được hồi tháng trước. Khoản thanh toán này là khoản hoàn trả của liên bang theo Chương trình Nhà tạm trú và Dịch vụ, được tạo ra để hỗ trợ các chính quyền địa phương và các tổ chức phi chính phủ, cung cấp hỗ trợ cho những người không phải công dân, được cơ quan di trú phóng thích. Liz Garcia, người phát ngôn của thành phố, cho biết vào thời điểm đó rằng, những khoản hoàn trả này bao gồm 19 triệu USD hoàn trả chi phí khách sạn. Hai khoản thanh toán này có tổng trị giá hơn 80,5 triệu USD cho các dịch vụ được cung cấp từ tháng 11 năm 2023 đến tháng 10 năm 2024. Các kinh tế gia không đồng tình với Trump về thuế quan TRUMP: “Thuế quan sẽ làm cho nước Mỹ giàu có trở lại và làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại. Và điều đó đang xảy ra. Và nó sẽ xảy ra khá nhanh. Sẽ có một chút xáo trộn, nhưng chúng ta chấp nhận điều đó. Sẽ không nhiều đâu”. SỰ THẬT: Trump đang dựa vào ý tưởng rằng đánh thuế nhập khẩu là con đường làm giàu cho Hoa Kỳ. Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng, chính sách thuế quan của Trump sẽ gây tổn hại cho đất nước, vì tăng thuế có thể làm tăng giá hàng hóa, gây hại cho sự tăng trưởng kinh tế. Trump cho rằng sẽ có tác động lạm phát tối thiểu. Khi Phòng thí nghiệm về Ngân sách của Đại học Yale xem xét mức thuế quan mà Trump áp dụng hôm thứ Ba vừa qua đối với Canada, Mexico và Trung Quốc, họ thấy rằng lạm phát sẽ tăng một phần trăm, tăng trưởng sẽ giảm một nửa phần trăm và trung bình một hộ gia đình sẽ mất khoảng 1.600 đô la thu nhập hàng năm. Không có bằng chứng nào cho thấy tiền An sinh Xã hội được trả cho nhiều người trên 100 tuổi TRUMP: “Bạn có thể tin hay không, nhưng cơ sở dữ liệu của chính phủ liệt kê 4,7 triệu thành viên An sinh Xã hội cho những người từ 100 đến 109 tuổi. Cơ sở dữ liệu này liệt kê 3,6 triệu người từ 110 đến 119 tuổi. … 3,47 triệu người từ 120 đến 129 tuổi. 3,9 triệu người từ 130 đến 139 tuổi. 3,5 triệu người từ 140 đến 149 tuổi. Và tiền đang được trả cho nhiều người trong số họ, và chúng tôi hiện đang lục soát”. SỰ THẬT: Cơ sở dữ liệu có thể liệt kê những người đó, nhưng điều đó không có nghĩa là họ đang nhận được các khoản trợ cấp được trả. Một phần của sự nhầm lẫn xuất phát từ hệ thống phần mềm của Cơ quan An sinh Xã hội, dựa trên ngôn ngữ lập trình COBOL, không sử dụng định dạng cụ thể cho ngày tháng. Điều này có nghĩa là một số mục nhập thiếu hoặc không đầy đủ ngày sinh sẽ được mặc định là điểm tham chiếu cách đây hơn 150 năm. Tổ chức tin tức Wired lần đầu tiên đưa tin về vấn đề sử dụng ngôn ngữ lập trình COBOL này tại Cơ quan An sinh Xã hội. Ngoài ra, một loạt báo cáo từ tổng thanh tra của Cơ quan An sinh Xã hội hồi tháng 3 năm 2023 và tháng 7 năm 2024 nêu rõ rằng, cơ quan này chưa thiết lập một hệ thống mới để chú thích đúng thông tin người mất trong cơ sở dữ liệu của mình, bao gồm khoảng 18,9 triệu số An sinh Xã hội của những người sinh năm 1920 trở về trước, nhưng không được đánh dấu là đã chết. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là những người này đang nhận trợ cấp. Cơ quan này đã quyết định không cập nhật cơ sở dữ liệu vì chi phí để thực hiện việc này lên tới hơn 9 triệu đô la. Từ tháng 9 năm 2015, cơ quan này đã tự động ngừng thanh toán tiền cho những người trên 115 tuổi. Trump không hề thừa hưởng một ‘thảm họa kinh tế’ TRUMP: “Một trong những ưu tiên hàng đầu của tôi là giải cứu nền kinh tế của chúng ta và mang lại sự cứu trợ mạnh mẽ và ngay lập tức cho các gia đình lao động. Như các bạn đã biết, chúng ta đã thừa hưởng từ chính quyền trước một thảm họa kinh tế và cơn ác mộng lạm phát”. SỰ THẬT: Lạm phát đạt đỉnh ở mức 9,1% hồi năm 2022 dưới thời Tổng thống Joe Biden, nhưng Trump không hề thừa hưởng một nền kinh tế thảm khốc theo bất kỳ phương diện nào. Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp 4% vào tháng 1 khi ông nhậm chức, trong khi nền kinh tế tăng trưởng lành mạnh 2,8% vào năm 2024. Thu nhập điều chỉnh theo lạm phát đã tăng đều đặn kể từ giữa năm 2023. Và lạm phát, mặc dù có dấu hiệu trì trệ trong những tháng gần đây và vẫn ở mức cao 3% vào tháng 1, đã giảm so với mức đỉnh năm 2022. Tuy nhiên, mối quan tâm về nền kinh tế là động lực chính thúc đẩy sự ủng hộ dành cho Trump trong cuộc bầu cử năm 2024. Riêng giá trung bình của các mặt hàng tiêu dùng cơ bản đã tăng đột biến trong những năm gần đây. Ví dụ, một tá trứng lớn đã tăng giá từ mức thấp nhất là 1,33 đô la vào tháng 8 năm 2020 lên 4,82 đô la vào tháng 1 năm 2023. Giá của chúng giảm xuống còn 2,07 đô la vào tháng 9 năm 2023, nhưng hiện đang tăng trở lại, ở mức 4,95 đô la tính đến tháng 1. Trump nhắc đến ‘lệnh bắt buộc xe điện’ là sai sự thật TRUMP: “Chúng ta đã chấm dứt sắc lệnh điên rồ của chính quyền trước bắt buộc dùng xe điện, cứu những người lao động và công ty sản xuất xe hơi của chúng ta khỏi sự hủy diệt kinh tế”. SỰ THẬT: Không có sắc lệnh nào của liên bang nhằm buộc phải mua xe điện, như Trump đã nhiều lần tuyên bố sai sự thật trước đây. Biden chỉ đặt ra mục tiêu không ràng buộc là xe điện sẽ chiếm một nửa số xe mới được bán ra vào năm 2030. Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp vào ngày đầu tiên nhậm chức để thu hồi mục tiêu đó. Các chính sách của Biden tăng cường hạn chế ô nhiễm từ xe hơi và xe tải chạy bằng xăng, nhằm khuyến khích người Mỹ mua xe điện và các công ty sản xuất xe hơi chuyển từ xe chạy bằng xăng sang xe điện. Xem xét kỹ hơn số lượng tuyển dụng của Quân đội TRUMP: “Tôi vui mừng báo cáo rằng, vào tháng 1, Quân đội Hoa Kỳ đã có tháng tuyển dụng tốt nhất trong 15 năm qua”. SỰ THẬT: Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng, sự thay đổi con số tuyển dụng của Quân đội có liên quan đến thời gian ông ta tại nhiệm. Trên thực tế, theo dữ liệu của Quân đội, số lượng tuyển dụng đã tăng đều đặn trong năm qua, với tổng số cao nhất là vào tháng 8 năm 2024 — trước cuộc bầu cử tháng 11. Quân đội luôn theo dõi chặt chẽ số lượng người được tuyển dụng. Một động lực quan trọng thúc đẩy sự thành công trong chương trình tuyển dụng là, quyết định của Quân đội khi khai trương Khóa học Chuẩn bị cho Người lính Tương lai tại Fort Jackson, South Carolina, vào tháng 8 năm 2022. Chương trình này cho phép các tân binh có thành tích thấp, có 90 ngày hướng dẫn về học thuật hoặc thể lực, để giúp họ đáp ứng các tiêu chuẩn quân sự rồi chuyển sang huấn luyện cơ bản. _______ (*) Bài này được viết bởi các phóng viên của Associated Press sau đây: Melissa Goldin ở New York; Matthew Daly, Chris Rugaber, Will Weissert, Josh Boak và Rebecca Santana ở Washington; Becky Bohrer ở Juneau, Alaska; và Elliot Spagat ở San Diego. *** BBC tiếng Việt cũng có bài: “Ông Trump phát biểu trước Quốc hội: Kiểm chứng các tuyên bố” Trong bài phát biểu trước Quốc hội kéo dài hơn một tiếng rưỡi, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra một loạt tuyên bố về tình trạng nước Mỹ dưới thời người tiền nhiệm Joe Biden cũng như những thành tựu trong những tuần đầu tiên của ông. Ông Trump nhắc lại các chủ đề trọng tâm trong chiến dịch tranh cử, bao gồm vấn đề nhập cư bất hợp pháp, giá cả leo thang và điều mà ông gọi là “sự lãng phí khủng khiếp” trong chi tiêu chính phủ. BBC Verify đã kiểm tra tính xác thực trong một số tuyên bố quan trọng của ông. Thừa hưởng một thảm họa kinh tế? Trump nói ông đã thừa kế một “thảm họa kinh tế” từ ông Biden Điều này gây hiểu lầm. Trong quý bốn của năm 2024, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng với tỷ lệ hằng năm là 2,3%. Theo số liệu chính thức của Mỹ, tăng trưởng GDP cả năm 2024 là 2,8%. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính rằng tốc độ tăng trưởng năm 2024 của Mỹ cao hơn bất kỳ quốc gia G7 nào khác. Về vấn đề giá cả leo thang, ông Trump nói thêm: “Chúng ta đã phải chịu đựng mức lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử 48 năm, mà có khi là trong toàn bộ lịch sử đất nước.” Lạm phát dưới thời ông Biden đạt đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022 – mức cao nhất kể từ năm 1981 – nhưng không đi quá xa về quá khứ như ông Trump tuyên bố. Mức đỉnh năm 2022 diễn ra trong bối cảnh một cú sốc năng lượng toàn cầu và lạm phát cao tại phần còn lại của thế giới thời hậu đại dịch Covid-19. Thời điểm ông Trump nhậm chức, tỷ lệ lạm phát đã giảm còn 3%. Lạm phát cũng đã vượt mốc 9% vào nhiều thời điểm khác trong lịch sử Mỹ, bao gồm vào thập niên 20 và thập niên 40. Ông Biden để giá trứng vượt cao ra khỏi tầm kiểm soát? Sau đó, ông Trump chỉ trích ông Biden đã “để giá trứng vượt khỏi tầm kiểm soát”. Đúng là giá trứng cao, nhưng điều này có liên quan đến một đợt bùng phát cúm gia cầm ở Mỹ. Giá trứng tăng vào năm 2023, và vào tháng 1/2025, giá trung bình của một chục trứng đã vượt 5 USD, theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), tức cao hơn 53% so với mức trung bình của cả năm 2024. USDA cho biết đợt bùng phát cúm gia cầm nói trên đã buộc nông dân Mỹ phải tiêu hủy hàng triệu con gà, gây ra tình trạng khan hiếm trứng. Cơ quan này cũng đã công bố kế hoạch 1 tỷ USD để đối phó với vấn đề này. Đợt dịch bắt đầu vào tháng 2/2022, và chính quyền Biden vào năm 2024 đã phân bổ hơn 800 triệu USD để ứng phó. Gần đây, trong nỗ lực cắt giảm chi tiêu của Bộ Chính phủ Hiệu quả (Doge), chính quyền Trump đã sa thải một số quan chức USDA từng tham gia xử lý dịch cúm gia cầm. Hiện tại, có thông tin cho rằng chính quyền đang tìm cách tuyển dụng lại một số người trong chính nhóm này. Doge phát hiện ra hàng trăm tỷ đô la gian lận? Ông Trump ca ngợi cơ quan Doge của ông Elon Musk, đồng thời tuyên bố cơ quan cố vấn này đã phát hiện ra “hàng trăm tỷ đô la gian lận” trong chi tiêu liên bang. Không có bằng chứng nào được đưa ra để minh chứng cho con số này. Trên trang web chính thức, Doge cho biết họ đã tiết kiệm được khoảng 105 tỷ USD thông qua việc phát hiện gian lận, hủy hợp đồng và trợ cấp, chấm dứt hợp đồng thuê bất động sản, bán tài sản, cắt giảm nhân sự, những thay đổi có hệ thống và các khoản cắt giảm chính sách. Tuy nhiên, chưa thể độc lập xác minh những con số trên. Tới nay, trên trang web chính thức, Doge mới chỉ công bố các “hóa đơn” liên quan đến việc hủy hợp đồng, hủy trợ cấp và hủy các khoản thuê bất động sản, với tổng giá trị khoảng 18,6 tỷ USD. Chúng tôi đã đề nghị Nhà Trắng cung cấp bằng chứng về khoản tiền tiết kiệm 86 tỷ USD còn lại. Các hãng truyền thông Mỹ cũng chỉ ra một số sai sót trong kế toán. Ví dụ, Doge ban đầu công bố khoản tiết kiệm lớn nhất là 8 tỷ USD – tới từ việc hủy hợp đồng với một cơ quan nhập cư – nhưng sau đó đã đính chính rằng con số chỉ là 8 triệu USD. Số vụ vượt biên tháng 2/2025 thấp nhất lịch sử? Khi nói về các biện pháp đối phó với tình trạng nhập cư bất hợp pháp, ông Trump tuyên bố rằng “kết quả là, số vụ vượt biên trái phép trong tháng trước thấp nhất từ trước đến nay”. Điều này là đúng. Vào tháng 2/2025, Lực lượng Tuần tra Biên giới Mỹ ghi nhận 8.326 trường hợp người di cư bị chặn tại biên giới phía tây nam giáp với Mexico. Đây là mức thấp nhất kể từ khi dữ liệu hằng tháng bắt đầu được ghi nhận vào năm 2000. Để so sánh, vào tháng 2 /2024, con số này là 140.641. Số lượt vượt biên trong tháng 12/2024 đã giảm xuống còn 47.316. Có 21 triệu người di cư vào Mỹ dưới thời ông Biden? Tiếp tục nói về vấn đề nhập cư bất hợp pháp, ông Trump tuyên bố: “Trong bốn năm qua, đã có 21 triệu người tràn vào Mỹ.” Không có bằng chứng nào cho thấy con số thực sự cao như vậy. Số lượt người di cư bị chặn tại biên giới – một thước đo cho tình trạng nhập cư bất hợp pháp – đã đạt 10 triệu dưới thời ông Biden, nhưng điều này không có nghĩa là tất cả số này đều ở lại Mỹ. Không thể xác định chính xác có bao nhiêu người nhập cư trái phép vào Mỹ, vì nhiều người có thể đã lẩn tránh khỏi các cơ quan thực thi pháp luật. Tuy nhiên, một số ước tính cho rằng con số thực chất chỉ khoảng một nửa của con số ông Trump đưa ra. Theo một báo cáo do Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ công bố vào năm 2024, số người nhập cư bất hợp pháp sống tại Mỹ tính đến tháng 1/2022 ước tính khoảng 11 triệu người. Báo cáo này cho biết khoảng 20% số này tới Mỹ từ năm 2010 trở lại đây, nhưng phần lớn là từ trước đó, một số thậm chí đã tới Mỹ từ thập niên 80. Chụp lại hình ảnh, Ông Trump đã ra lệnh cho quân đội Hoa Kỳ tuần tra biên giới phía nam với Mexico Mỹ đã chi 350 tỷ USD cho Ukraine? Về viện trợ của Mỹ cho Ukraine, ông Trump tuyên bố: “Chúng ta có lẽ đã chi 350 tỷ USD… còn họ [châu Âu] chỉ chi 100 tỷ USD. Quả là một sự khác biệt lớn”. BBC Verify không thể tìm thấy bằng chứng nào cho con số 350 tỷ USD mà ông Trump nêu ra. Trong khi đó, một số số liệu cho thấy nếu tính tất cả các loại viện trợ châu Âu đã cung cấp cho Ukraine thì tổng số tiền châu Âu chi còn nhiều hơn Mỹ. Xét trên phương diện quốc gia đơn lẻ, Mỹ là nước viện trợ nhiều nhất cho Ukraine. Nhưng tổng số tiền châu Âu đã chi cho Ukraine là nhiều hơn Mỹ, theo Viện Kiel. Theo Viện Kiel, từ ngày 24/1/2022 đến cuối năm 2024, châu Âu đã chi tổng cộng 138,7 tỷ USD cho Ukraine, còn Mỹ chi 119,7 tỷ USD. Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra con số cao hơn là 182,8 tỷ USD – tính cả các hoạt động quân sự rộng hơn của Mỹ ở khắp châu Âu – nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với con số mà ông Trump tuyên bố. Chúng tôi đã đề nghị Nhà Trắng làm rõ nguồn gốc của con số 350 tỷ.  

Nguyen Khan 1. Tổng thống Nga không còn quân bài nào khả dĩ. Vũ khí Nguyên tử đem ra dọa thường xuyên rồi. Hỏa tiễn liên lục địa (ICBM) cũng sử dụng rồi. Xe tăng, đại pháo, hỏa tiễn, UAV, tàu chiến, phi cơ chiến đấu, trực thăng vũ trang, phòng không v.v… bị tiêu hao quá lớn trong cuộc chiến. Hơn nữa, một đạo quân xâm lược vượt trội về đẳng cấp, tấn công xâm lược đại quy mô nước chiếu dưới ròng rã hơn 3 năm qua mà không đạt được các mục tiêu (xâm lược), phải từ bỏ mục tiêu lớn, thu rất nhỏ mục tiêu vào 4 tỉnh Miền Đông và Miền Nam nhưng cũng ì ạch, đến nay vẫn chưa hoàn thành và chưa biết bao giờ mới hoàn thành mục tiêu nhỏ xíu (so với mục tiêu lớn chiếm toàn thể Ukraina) lúc khởi đầu cuộc chiến… Thì theo lẽ tự nhiên thất bại là chuyện khó tránh, chỉ còn là vấn đề thời gian. Nói cách khác Vladimir Putin đã hết bài, chỉ còn chờ “hưởng sái” những chính sách đầy tranh cãi từ Washington bất lợi cho Ukraina?   2. Tổng thống Ukraina được cho là đã đánh mất quân bài nặng ký từ Washington khiến khả năng vệ quốc của Ukraina trở nên hết sức khó khăn. Song ít ra Zelensky vẫn còn một quân bài, quân bài Brussels, tuy không nặng cân bằng quân bài Washington, song các nước lục địa già vẫn có đủ sức mạnh tài chính giúp Ukraina chống đỡ và đứng vững trước cuộc xâm lược của Nga cho đến khi đế chế Nga suy yếu. Bởi đối với Châu Âu thì việc Ukraina chiến đấu bảo vệ độc lập và an ninh của Ukraina vô hình chung trở thành cuộc chiến bảo vệ tiền đồn Châu Âu nên việc Châu Âu giúp Ukraina bảo vệ nền độc lập không chỉ là nghĩa cử mà còn là nghĩa vụ….   3. Tổng thống Mỹ Donald Trump có một quân bài duy nhất và siêu nặng ký để kềm chế Nga và Ukraina là viện trợ vũ khí cho Ukraina. Nếu Nga không chịu ngồi vào bàn đàm phán, Mỹ sẽ viện trợ quân sự cho Ukraina. Ngược lại, nếu Ukraina không chịu thỏa thuận hòa bình theo kiểu áp đặt của Mỹ, Mỹ sẽ cúp viện trợ quân sự cho Ukraina. Có tin Washington đã lật ngửa quân bài duy nhất của mình là tạm ngưng viện trợ quân sự cho Ukraina cho đến khi Zelensky ngoan ngoãn ngồi vào bàn đàm phán theo kiểu của Mỹ? Đây là ván bài cân não của Ukraina. Ukraina không phải không có quân bài nào như nhận định của tổng thống Mỹ, mà đang nắm trong tay một quân bài tướng đối đáng kể là Brussels để cân nhắc quyết định trong bối cảnh căng thẳng với Washington. Nếu so sánh những ngày đầu Nga phát động chiến tranh xâm lược, lực lượng quân sự của Nga thời điểm ấy (24/2/2022) siêu mạnh và tinh nhuệ, Ukraina đơn độc, yếu đuối, chưa nhận được viện trợ quân sự từ Mỹ và Châu Âu, chống lại đại quân Nga như trứng chọi đá. Song Tổng thống Zelensky không chạy trốn mà bám trụ chiến đấu… Khiến chàng khổng lồ Goliath Nga đã bị chàng David tí hon Ukraina đẩy lùi chóng vánh khỏi các khu vực phía Bắc và chung quanh Kyiv… Thì rõ ràng ngày nay, khi quân Nga đã suy yếu, quân Ukraina có thêm quân bài Brussels, tuy không mạnh bằng quân bài Mỹ song mạnh hơn rất nhiều so với lúc ban đầu đơn độc chống Nga, thì rõ ràng Ukraina cũng không phải quá thê thảm khi bị Mỹ cúp viện trợ quân sự. Vấn đề là khi Mỹ lật ngửa quân cờ viện trợ quân sự của mình để ép mà vẫn không ép được Ukraina thì… Mỹ sẽ hết bài?  

Phúc Lai Zelenskyy đi đến Nhà Trắng trong sự hiểu biết rằng phía Trump không “offer” – cung cấp cho Ukraine được cái gì khác. Chuyến đi tiền trạm của Tổng Thống Pháp Macron trong ngày thứ Hai 24 tháng Hai, của Thủ Tướng Anh Starmer trong ngày thứ Ba 25 tháng Hai, đã tiết lộ rằng Trump sẽ không cho được Ukraine cái gì, nhưng Trump sẽ ép buộc Ukraine nhượng bộ. Vậy thì chiến thuật thích hợp có lẽ là nhún nhường, kích động một chút để Trump “nổi khùng” phun ra hết những điều bí mật hay tiết lộ những âm mưu sắp tới của Trump. Điều đáng chú ý, là Trump không tự tin sẽ đối đầu được với Zelenskyy. Vì thế Vance được cho phép hiện diện. Thông thường thì phía Mỹ sẽ có Trump là số 1, Ngoại Trưởng Mỹ là số 2, Cố Vấn An Ninh là số 3. Nhưng lần nầy, Vance đã được mời đến. Chừng mực nào đó, Zelenskyy đã làm khá tốt vai trò của ông. Zelenskyy “cố gắng” trình bày vấn đề, dù bị Trump-Vance áp đảo, lên giọng nói át đi… Những kẻ không hiểu chuyện, đặc biệt là Những người Việt Nam cuồng Trump hoan hô/khen ngợi Trump-Vance đã lớn tiếng dạy cho Zelenskyy bài học, nguyền rủa Zelenskyy đã lên mặt dạy đời Trump, chê cười Zelenskyy không đối đáp được… KHÔNG PHẢI VÀ KHÔNG PHẢI! Phía Trump-Vance thay vì bàn bạc trong phòng kín, thì họ đã tự tin trình bày trước báo giới và thế giới, nghĩ rằng chỉ một vài điều mắng mỏ Zelenskyy là làm cho Zelenskyy dập đầu quy hàng. Trump đã tin rằng sẽ có một show truyền hình cụp lạc, mà Trump là thống tướng, hét một cái là Zelenskyy cụp đuôi. Xin để ý, thông thường nếu tình huống căng thẳng bất lợi cho phía Mỹ, hay nguy cơ bùng nổ tranh luận, thì đám cố vấn của tổng thống Mỹ sẽ bảo nhỏ vào tai tổng thống – (thường là Chánh Văn Phòng hay Cố Vấn An Ninh sẽ làm chuyện nầy), và sau đó ra lệnh đuổi báo giới/truyền thông ra ngoài. Nhưng Trump-Vance muốn có một show truyền hình, muốn cho mọi người thấy rằng Trump là kẻ tough – Cứng Cựa. Trump- Vance đã làm như kịch bản, mắng mỏ, nhục mạ Zelenskyy. GẬY ÔNG ĐẬP LƯNG ÔNG – IT IS BACKFIRED! Thái độ và động thái của Zelenskyy là giữ vững không thua, nhưng để cho Trump-Vance nổi khùng, hành xử côn đồ. Thật vậy, chuyện đó đã xảy ra. Trump đã tiết lộ rằng ông ta sẽ đứng về phía Putler, rằng Ukraine phải ký thỏa thuận khoáng sản vô điều kiện, phải chấm dứt chiến tranh. Vance đã tiết lộ rằng Zelenskyy và Ukraine phải bị trừng phạt vì đã ủng hộ Biden và bà Harris vào tháng 10, 2024 trong chiến dịch tranh cử. Zelenskyy thật ra không ủng hộ ai hết mà chỉ nói lời cảm ơn của ông về những nỗ lực của Tổng Thống Biden và Phó Tổng Thống Harris trong việc giúp đỡ Ukraine chống cuộc xâm lược của Putler. Zelenskyy đã làm chuyện cần phải làm trong buổi gặp mặt, đã nhũn nhặn, bình tĩnh, thỉnh thoảng chỉnh sửa Trump-Vance. Ngược lại, Trump-Vance nổi khùng ngu xuẩn, bộc lộ bản chất côn đồ chưa từng thấy trong lịch sử Mỹ. Cuối buổi, Trump còn ra lệnh “đá” Zelenskyy khỏi Nhà Trắng. Hành xử rất xấu của Trump đã được thế giới chứng kiến. Xưa nay, nếu tình huống căng thẳng, thì cuộc họp sẽ được đưa vào phòng kín tức thời; sau đó, vì cuộc bàn bạc sẽ được giữ kín, nên phía Mỹ sẽ có toàn quyền chỉnh sửa, nói năng lựa lời trước công chúng mà không bị mất mặt. Lần nầy, thì sự tính toán sai lầm của nguyên bộ sậu của Trump-Vance, thái độ coi trời bằng vung, sự thiếu kinh nghiệm của Trump-Vance đã gây hậu quả nghiêm trọng cho phía Mỹ. HẬU CÂU CHUYỆN KHÔNG SUÔN SẺ Sau cuộc đối thoại ở Nhà Trắng, Zelenskyy đã có cuộc phỏng vấn với đài Fox News, được tay phóng viên chính trị số 1 – giám đốc chính trị của đài là Bret Baier phỏng vấn. Câu hỏi đặt ra là tại sao lại nhận phỏng vấn với đài Fox News, biết rằng đài Fox News là đài cực hữu luôn luôn tuyên truyền cho đảng Cộng Hòa và Trump? Bước đi nầy của Zelenskyyy cũng là bước đi khôn ngoan và có tính toán kỹ lưỡng. Khán giả của đài Fox News là những người Cộng Hòa, những người MAGA. Xin nhớ rằng Trump chỉ nhận được có 49,9 % số phiếu trong kỳ bầu cử 2024, tức là chưa được phân nửa. Chúng ta cũng biết rằng, Zelenskyy và Ukraine được sự ủng hộ của đảng Dân Chủ, và đa số cử tri Mỹ, nên chuyện trình bày hình ảnh của Zelenskyy và Ukraine trước cử tri Dân Chủ là điều không cực kỳ cần thiết. Nhưng trình bày hình ảnh thân thiện, biết ơn của Ukraine trước cử tri Cộng Hòa và MAGA, là điều nên làm. Không cần phải thuyết phục toàn bộ khán giả của đài Fox News. Chỉ cần 10, 20 % là đủ tốt rồi. Và Zelenskyy đã lên phỏng vấn ở đài Fox News, với tay phóng viên sừng sỏ của hệ thống truyền thông cực hữu, Bret Baier. Bret Baier là tay phóng viên khôn ngoan, lão luyện và quỷ quyệt. Có cuộc phỏng vấn “thuận lợi” với hắn sẽ đem lại lợi ích nhiều hơn là hại. Hắn sẽ chất vấn một cách “chính danh” chứ không chơi trò “bắn tỉa”. Hắn cũng “phục kích”, nhưng trò phục kích của hắn cũng chính danh, nên khó mà trách móc gì được hắn. các cuộc phỏng vấn với Bret Baier được xếp loại “high-profile” – có tầm cỡ. Bret Baier không thực hiện các cuộc phỏng vấn tầm phào hay phỏng vấn những kẻ “vô danh tiểu tốt”. Các cuộc phỏng vấn với Bret Baier ít bị bóp méo xuyên tạc bởi bọn cực hữu ở Mỹ, hay bởi bọn hèn mạt chính trị, đầu đường xó chợ… Nói chung chọn thực hiện cuộc phỏng vấn với Fox News và bởi Bret Baier là tính toán khôn ngoan của nhóm Zelenskyy. Trong cuộc phỏng vấn, Zelenskyy đã làm tốt việc giải thích lập trường của Ukraine, tận dụng cơ hội để trình bày những điều mà ông đã không được phép nói trong Nhà Trắng. Một trong những điều Zelenskyy đã nói là ông không phản đối hay bất kính với Trump-Vance. Nhưng ông không đồng ý về tư cách của Putler khi Trump-Vance khoác cái áo mỹ miều cho Putler. Zelenskyy đã bảo rằng Putler là kẻ lật lọng, đã giết người Ukraine và tàn phá Ukraine... vân vân và vân vân. Zelenskyy đã hành xử rất khôn ngoan trong cuộc phỏng vấn biết rằng cử tri MAGA cũng rất ghét Nga – xem Nga như kẻ thù của nước Mỹ từ những năm 1960s đến giờ. Có ý kiến bình luận rằng, “…Chúng nó lừa anh ta (Zelenskyyy) sang sân nhà nó rồi “đánh” hội đồng, cả mấy thằng nhà báo cũng xúm vào, Zelenskyyy có đôi lúc hơi mất bình tĩnh nhưng vẫn giữ được chuẩn mực, không có đảm bảo gì thì “ngừng bắn cục shit chó, cho có cơ hội hồi sức…” éo ký kết gì sất! Nói chuyện với cả đàn chúng nó như thế mà bình tĩnh được thì quả là thiên tài…” – Bạn nghĩ sao? Giới phân tích/bình luận chính trị bảo rằng Trump và Vance đã tổ chức cuộc “phục kích” Zelenskyy ở ngay trong Nhà Trắng. Tức là Zelenskyy đã bị dẫn vào cái bẫy mà Trump-Vance gài để âm mưu đánh gục Zelenskyy. Điều mà người ta đang đánh giá là: - Trump lại dối trá về món viện trợ 350 tỉ đô la như lần đầu – Con số nầy đã đi vào não trạng của Trump và nằm chết dí trong đó. Bao nhiêu con số thật sự được công bố bởi chính Bộ Quốc Phòng của Trump cũng không làm thay đổi con số hoang tưởng đang có trong đầu Trump. - Trump và Vance đã dùng những lời lẽ tuyên truyền của Putler để tranh biện với Zelenskyy bao gồm: + Thứ nhất. Ukraine nếu còn tiếp tục chiến đấu thì sẽ dẫn đến nguy cơ Chiến Tranh Thế Giới Thứ Ba, + Thứ hai. Ukraine không có con bài tốt nào. + Thứ ba. Những lập luận khác của Trump và Vance là thủ đoạn mị dân rẻ tiền (nhưng hiệu quả) rằng Zelenskyy không biết ơn, Zelenskyy sỉ nhục nước Mỹ… Nhưng (lần này) Zelenskyy đã phải bị hai tay tổng thống và phó tổng thống nói át giọng, nói lớn tiếng… (vẫn chưa thấy hiệu quả). Tuy nhiên, Trump-Vance đã phạm nhiều sai lầm, sai lầm khủng khiếp. 1. Trong lịch sử Mỹ suốt gần 250 năm qua, không hề có chuyện gì như vậy về thủ thuật ngoại giao. Nếu có những chuyện tranh cãi căng thẳng, thì phía Mỹ luôn tổ chức cuộc họp đóng kín cửa, vì Mỹ luôn muốn giữ hình ảnh “đại ca”/nước lớn/đại diện lẽ phải (nên phải ăn nói chừng mực…) Nhưng Trump-Vance không đủ trình độ, và quen thói hiếp người (bully), đã sơ hở trình bày thái độ/cung cách ngoại giao tệ hại kinh hoàng. Chuyện nầy sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng về lâu dài! 2. Trump lần nữa đã bộc lộ ý định rằng Trump đứng về phía Nga, và những chuyện Trump làm đều nhằm bảo vệ Putler. Trump đề cập đến sự hữu hảo giữa Trump và Putler với thái độ cầu lụy rằng “nó sẽ không đánh tao đâu vì tao tốt với nó!” 3. Lần nữa, Trump bộc lộ thái độ khiếp nhược khi đề cập đến Chiến Tranh Thế Giới Thứ 3, khi đề cập đến bom rơi trên đầu … Trump sợ hãi chiến tranh, sợ kẻ hung bạo, sợ thằng “cuồng” dù Trump đang là tổng thống Mỹ và Trump khét tiếng là kẻ chuyên đi bắt nạt kẻ yếu thế. Nỗi khiếp sợ nầy đã bị Putler/Tập/Kim bắt bài từ lâu. Và từ khi Trump nhậm chức, Putler/Tập/Kim càng nỗ lực “hăm dọa” Trump. 4. Phản ứng của dân chúng thế giới là đứng về phía Zelenskyy. Với dân Mỹ, vốn thường bênh vực underdog – kẻ yếu thế, nên thông thường, dân Mỹ sẽ không thích thái độ côn đồ của Trump-Vance. Cộng với tinh thần “ghét Nga” suốt nhiều thập kỷ, thì sự bênh vực Putler công khai của Trump sẽ làm dân Mỹ chán ghét, xem đó là hành động thỏa hiệp với cái ác, đi ngược lại lý tưởng Mỹ. Thêm nữa thái độ của dân Mỹ những ngày gần đây đang đổi chiều, chê trách, đả kích, chính phủ Trump… Tuy nhiên nếu phía Trump tổ chức chiến dịch nói dối về Ukraine, thì thái độ của dân Mỹ có thể thay đổi. KẾT LUẬN Cuộc họp ngày Thứ Sáu 28 tháng Hai dường như là một cuộc Phục Kích được Trump-Vance âm mưu để hạ gục Zelenskyy. Tuy nhiên, Zelenskyy đã trụ được, có thái độ ôn hòa, tỉnh táo. Trump-Vance đã không có được cái mà họ muốn là sự nhượng bộ của Zelenskyy. Tình hình không thay đổi trước và sau cuộc gặp gỡ. Tuy nhiên, các lập trường và tính toán của hai bên đã trở nên rõ ràng. - Trump sẽ vẫn đứng về phía Putler của Nga, đòi hỏi chấm dứt chiến tranh ngay lập tức. Về vấn đề này, hãy đừng bao giờ tin rằng Trump thật sự vì hòa bình mà đòi hỏi chấm dứt chiến tranh. Trump khét tiếng là “Chaos Agent” – kẻ mà càng hỗn loạn thì hắn càng đạt được sức mạnh; kẻ thích kích động tạo ra sự hỗn loạn; kẻ cảm thấy “cực thú” (orgasm) khi chứng kiến cảnh tàn phá, hủy diệt, chết chóc… Cái sự loạn thần, khuyết điểm tâm lý của Trump rất đáng kinh ngạc và đáng sợ. Trump chết nhát, nhưng lại khoái xúi người ta đánh nhau để hắn có được những cơn “cực khoái”. - Putler đang sức cùng lực kiệt nên đang tìm mọi cách thúc giục Trump ép Ukraine ngừng bắn ngay lập tức. Ukraine đang là nạn nhân của cuộc chiến tranh xâm lược, mà lại bị những kẻ côn đồ hùa nhau trấn lột, đánh dấm dúi thêm nữa. Zelenskyy có thể lợi dụng tình trạng nầy, để kiếm được ủng hộ của quốc tế. Trong những ngày tháng sắp tới, Ukraine cần có những chiến thắng xoay chuyển cục diện trên chính trường, trước khi phía Trump có những hành động cụ thể để hỗ trợ Putler. VIẾT THÊM Ngoại Trưởng Mỹ Marco Rubio cực kỳ “không vui” vì những gì đang diễn ra, dường như đã dẫn đến hậu quả rất xấu. Các tuần qua, hắn đã cố gắng trấn an các nước Đồng Minh NATO rằng những điều Trump nói chỉ để mà nói. Nhưng ngày hôm nay, chuyện tồi tệ nhất trong lịch sử ngoại giao của Mỹ đã xảy ra ngay trong Nhà Trắng, trước mắt cả thế giới. Ngay cả đài Fox News, đài cực hữu, cũng không tán thành cách hành xử của Trump-Vance. BUỔI SÁNG HÔM SAU (THE MORNING AFTER) Có thể tóm tắt sự việc về cuộc gặp gỡ tranh cãi diễn tra trong Nhà Trắng vào ngày 28 tháng 2, 2025 giữa Trump-Vance và Zelenskyy, trong một câu: “Zelenskyy không thắng nhưng Trump-Vance đã thua”. Trong các tuần lễ qua, Trump đã bộc lộ ý đồ bênh vực/chống lưng cho tên độc tài Putler của Nga. Người ta biết rằng Trump đang phản bội lại nước Mỹ, phản bội lại các giá trị Tự Do/Dân Chủ của Mỹ khi bắt tay với Putler, tán thành hành động xâm lược Ukraine. Bộ sậu của Trump đặc biệt là Bộ Ngoại Giao Mỹ, kinh nghiệm và kiến thức hàng trăm năm qua của họ, biết rằng họ đang đối mặt với tình huống chưa bao giờ xảy ra: Một tổng thống Mỹ đang đứng về phía đối thủ chống lại đồng minh, và các giá trị mà Mỹ và Đồng Minh đã chia sẻ kể từ Thế Chiến Thứ Hai đến giờ. Vì vậy trong suốt buổi tranh cãi ở Phòng Bầu dục hôm đó, mặt mũi của Marco Rubio, Ngoại Trưởng Mỹ, nặng như “chì”. Vào buổi sáng 28 tháng Hai, 2025, Zelenskyy đã gặp gỡ các chính khách Cộng Hòa và Dân Chủ của Quốc Hội Mỹ (Hạ Viện và Thượng Viện). Đây có lẽ là sự thu xếp thú vị để đo lường sự ủng hộ của chính giới Hoa Kỳ. Cuộc gặp gỡ cho thấy các chính khách Hoa Kỳ của lưỡng đảng phần lớn ủng hộ Zelenskyy. Sự ủng hộ của lưỡng đảng Cộng Hòa – Dân Chủ cho Zelenskyy và cho các giá trị Mỹ Tự Do/Dân Chủ là đương nhiên và rõ ràng suốt từ sau Thế Chiến Thứ Hai. Với số “vốn liếng chính trị nhỏ nhoi” đó, Zelenskyy có thể yên tâm phần nào để chuẩn bị đối đầu với Trump-Vance. Trước ngày Thứ Sáu, 28 tháng Hai, 2025, thì những hành trang Zelenskyyy có trong tay: - Ngày thứ Bảy, 22 tháng Hai, 2025, Tổng Thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, đã mạnh mẽ tuyên bố rằng Nga phải bị đánh bại. Một trong những lãnh đạo NATO mà Trump “nể sợ” là Erdogan. Thêm nữa vị trí địa lý của Thổ Nhĩ Kỹ nằm ngay eo biển đi từ Địa Trung Hải và Hắc Hải cho phép Thổ kiểm soát tàu thuyền đi vào Hắc Hải. Nếu Thổ cấm không cho Nga đi từ Hắc Hải ra Địa Trung Hải thì chuyện xuất nhập khẩu ngũ cốc và dầu thô của Nga sẽ sụt giảm đáng kể. Nói cách khác, Nga và Ukraine dùng con đường biển nầy để xuất khấu và nhập khẩu hàng hóa. Nếu Ukraine tiếp tục và ngày càng nhiều xuất khẩu qua cảng Odesa, đi lại trên con đường mà Thổ sẽ kiểm soát eo biển chiến lược, trong khi Nga bị khóa lại, thì xác suất Nga lụn bại, và thua trận sẽ ngày càng lớn. - Ngày Chủ nhật, 23 tháng Hai, 2025, đảng cực hữu AfD đã bị đánh bại ở Đức. Trump-Vance và Elon Musk đã thất bại trong cuộc vận động ủng hộ đảng cực hữu Đức. Nhớ rằng, lãnh tụ của đảng AfD đã công khai tuyên bố lập trường sẽ đi với liên minh Trump-Vance-Putler. Tân Lãnh Đạo của Đức Friedrich Merz đã mạnh mẽ phê phán Trump, tỏ rõ lập trường sẽ ủng hộ Ukraine mạnh mẽ thêm nữa. - Ngày Thứ Hai, 24 tháng Hai, 2025, Tổng Thống Pháp Macron đã gặp gỡ Trump, tranh cãi và cố gắng thuyết phục Trump không bỏ rơi đồng minh, không đi với Putler. Chuyện thuyết phục Trump không thành, nhưng một số thông tin quan trọng đã được biết về lập trường của Trump! - Ngày Thứ Ba, 25 tháng Hai, 2025, Thủ Tướng Anh Starmer đã gặp Trump, tranh cãi và cố gắng thuyết phục Trump không bỏ rơi đồng minh, không đi với Putler. Chuyện thuyết phục Trump không thành. Nói tóm lại, ba nước lớn và mạnh nhất Châu Âu, là Đức – Pháp – Anh đều đã không thể thuyết phục được Trump thay đổi lập trường. Cả với lập trường mạnh mẽ của Tổng Thống Thổ Nhĩ Kỳ. Tình thế đó, chắc chắn đã được Zelenskyy biết và tìm cách đối phó. Vì thế, gặp gỡ Trump-Vance ở Nhà Trắng có lẽ đã được hoạch định kỹ lưỡng. VẤN ĐỀ KHOÁNG SẢN ĐẤT HIẾM Trước nay, khoáng sản đất hiếm là nhóm Kim Loại Đất Hiếm (Rare Earth Metals – REM) được xử dụng với số lượng nhỏ trong công nghiệp bán dẫn. Đến nay, Trung Quốc là quốc gia hàng đầu của thế giới kiểm soát khoảng 90 % sản lượng mua bán toàn cầu. Từ lâu, Trung Quốc đã muốn dùng vị thế chiến lược trọng yếu nầy để đấu với các nước Phương Tây. Có một lúc (nhiều năm trước), Trung Quốc đã thử “chơi” một lần, tuyên bố đóng cửa các doanh nghiệp khai thác và tinh chế REM năng suất thấp, gây ô nhiễm nhiều. Giá cả REM nhảy vọt từ vài trăm đô la lên vài ngàn, thậm chí vài chục ngàn đô la/tấn. Cuộc khủng hoảng đó đã tạo ra làn sóng tìm kiếm và khai thác REM ở những nơi khác. Thêm nữa, các quốc gia tiên tiến đổ xô nghiên cứu tìm kiếm công nghệ và vật liệu thay thế. Sau vài năm thì tuy vẫn chưa có vật liệu hay công nghệ thay thế, nhưng Canada và Úc nổi lên như hai quốc gia khai thác và sản xuất REM thay thế nguồn hàng Trung Quốc. Sau đó, Trung Quốc bắt buộc phải hạ giá REM xuống trở lại vì gặp cạnh tranh. Hiện nay, Canada là quốc gia chiến lược cung cấp REM cho Mỹ. Nhu cầu về REM của Mỹ đã được đáp ứng bởi các nguồn cung từ Canada, nên không còn cấp thiết nữa. Những động thái quái gở của Trump từ sau ngày nhậm chức, dường như đang nằm trong quỹ đạo khuynh loát của ai đó: - Tổng Thống Biden và các lãnh đạo công nghệ của Mỹ đã xác lập rằng kiểm soát công nghệ bán dẫn là cuộc chạy đua công nghệ hàng đầu của thế giới. Họ phải làm chủ và cầm chịch cuộc đua. Mỹ đang mua REM từ Canada, để tránh lệ thuộc vào nguồn REM từ Trung Quốc. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Chính Phủ Biden và giới công nghệ Mỹ để thúc đẩy việc chạy đua công nghệ/công nghiệp bán dẫn mà không bị Trung Quốc bắt chẹt. - Trump lại tiến hành chiến tranh thuế nhập khẩu với Canada. Hành động ngu ngốc tự bắn vào chân vì sẽ làm tăng giá REM và tăng giá sản phẩm bán dẫn, rồi sẽ dẫn đến tăng giá vũ khí quốc phòng… sẽ là một sự thiệt hại rất lớn cho ngành công nghiệp quốc phòng của Mỹ và các nước Đồng Minh (vừa mới hồi sinh sau ngày 24 tháng 2, 2022) (Một khi các công ty sản xuất quốc phòng phải mua sản phẩm mắc hơn, họ sẽ hoặc tìm cách trì hoãn hợp đồng giao hàng, hoặc tìm cách thương thảo lại hợp đồng, đòi nâng giá bán, hoặc hủy bỏ hợp đồng, hoặc vân vân và vân vân…) - Rồi một lần nữa, Trump dường như nhận được kích động để lao vào cuộc giành giật REM của Ukraine. Khai thác REM ở Ukraine phải mất nhiều năm sau khi chiến tranh chấm dứt trong khi người ta còn chưa biết khi nào điều này sẽ đến. Nói cách khác, Trump đã và đang “thả mồi bắt bóng” vì bỏ đi cái có sẵn trong tay (REM nhập khẩu từ Canada), để theo đuổi REM từ Ukraine (không biết chừng nào có). Hành động nầy sẽ dẫn tới chuyện tăng giá thành sản phẩm bán dẫn, làm cho sản xuất và mua bán vũ khí của các công ty quốc phòng (của Mỹ và các nước Anh Pháp Đức…) với các khách hàng (Ukraine, Ba Lan…) bị chậm trễ, ách tắc. Hãy nhìn xem ai có lợi nhất trong chuyện “Thả Mồi Bắt Bóng” kể trên của Trump? CHIẾN LƯỢC CỦA CHÂU ÂU Chuyện Trump – Vance sẽ phản bội đồng minh đã được đoán biết từ trước ngày bầu cử 5 tháng Mười một năm 2024. Sau ngày bầu cử, thì Tổng Thống Biden và các nước đồng minh dường như đã nỗ lực hỗ trợ cho Ukraine và Châu Âu, chuẩn bị cho nhiều phương án đối phó: - Phương Án 1: Mỹ giảm viện trợ cho Ukraine. - Phương Án 2: Mỹ ngưng viện trợ hoàn toàn cho Ukraine, nhưng không giúp Nga. - Phương Án 3: Mỹ ngưng viện trợ hoàn toàn cho Ukraine, bãi bỏ cấm vận Nga. - Phương Án 4: Mỹ ngưng viện trợ hoàn toàn cho Ukraine, bãi bỏ cấm vận Nga, unfreeze – rã băng tài khoản ngân hàng của Nga, cho phép Nga rút tiền về. - Phương Án 5: Mỹ ngưng viện trợ hoàn toàn cho Ukraine, bãi bỏ cấm vận Nga, rã băng tài khoản ngân hàng của Nga, cho phép Nga rút tiền về, giúp Nga đánh Ukraine. Chuyện Mỹ rời khỏi NATO sẽ không xảy ra, nhưng với tư cách Tổng Tư Lệnh Quân Đội và đang có một tay Bộ Trưởng Quốc Phòng vô nghĩa Pete Hegseth, thì Trump có thể tái bố trí quân đội Mỹ, gây nguy hại cho an ninh của Mỹ và Đồng Minh. Như vậy: - Phương Án 1 đã và đang xảy ra. - Phương Án 2 có lẽ sẽ được Trump và bộ sậu thi hành trong các ngày tới. - Phương Án 3 có lẽ sẽ được thi hành tiếp theo nhưng không gấp được. Một phần vì bộ sậu của Trump bất tài không biết cách làm, không có người làm; phần khác những vấn đề thủ tục, pháp lý, sẽ làm cản trở nỗ lực của phe Trump khi muốn gỡ bỏ các lệnh cấm vận. Ngoài ra phe Trump còn có thể bị thưa kiện ra tòa ngăn không cho thi hành việc gỡ bỏ lệnh cấm vận (nền tảng thưa kiện là Trump đã “violate procedural process law” – gọi nôm na là các due process – tiến trình xử lý phải theo). Việc kiện tụng sẽ mất nhiều tháng nhiều năm để giải quyết. Thêm nữa, dù Trump có bãi bỏ cấm vận, nhưng nếu các quốc gia Châu Âu + Nhật Bản vẫn duy trì lệnh cấm vận thì Nga cũng không có lợi nhiều lắm. - Phương Án 4 thì càng khó thực hiện hơn nữa. Một phần đáng kể tiền của Putler nằm trong các nhà băng Châu Âu. Nếu các nước Châu Âu không cho phép rã băng tài khoản của Nga thì Putler cũng chẳng lấy được tiền về. - Phương Án 5 có lẽ không cần tính tới, … Chính Phủ Biden và các nước Đồng Minh NATO Châu Âu có lẽ trong những ngày tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, đã chuẩn bị cho Ukraine và Châu Âu đối phó tới Phương Án 4. Lúc nầy, việc phòng thủ Châu Âu đang nằm trong tay khối NATO Châu Âu. Thêm nữa, Ukraine đang tự lực sản xuất vũ khí ngày càng nhiều, với công nghệ tiên tiến, và tài chánh được cung cấp bởi các nước Châu Âu. Xuất khẩu của Ukraine cũng đã bắt đầu cao hơn thời trước chiến tranh. Trump chỉ có một năm rưỡi (18 tháng) để trợ giúp Putler tích cực. Nếu cuộc bầu cử giữa kỳ, cuối năm 2026 dẫn đến phe Dân Chủ lấy lại Hạ Viện (hay Thượng Viện) thì các kế hoạch và âm mưu của Trump sẽ khó hay không còn làm được nữa. KẾT LUẬN 2 Về thực lực, dường như Ukraine đã gần như có thể tự chủ về vũ khí với công nghệ và tài chính đã được chuyển giao từ Chính Phủ Biden và các nước Châu Âu. Các hợp đồng cung cấp vũ khí cho Ukraine không còn đến nhiều từ Mỹ mà đã được bố trí phân tán khắp thế giới. Sự khôn ngoan và tính toán tinh kỳ kiểu nầy (không để tất cả trứng vào cùng một rổ), sẽ làm cho Trump khó chận được các nguồn cung cấp vũ khí cho Ukraine dù Trump muốn. Nói cách khác, Ukraine càng lúc càng mạnh, dù thiếu hỗ trợ từ Mỹ. Trong khi đó, Nga của Putler thì càng lúc càng yếu. Nếu các lệnh cấm vận không bị gỡ bỏ trong vài năm tới, thì Putler có lẽ không còn gì để tiếp tục cuộc chiến. Có thể thấy, tình trạng của Putler rất tuyệt vọng, và Putler hơn bao giờ hết muốn cuộc chiến tranh dừng lại càng sớm càng tốt. PHÚC LAI 02.03.2025  

Dư Lan Sự kiện Việt Nam quyết định hoàn thành tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vào năm 2030 được các nhà quan sát chú ý. Trong bối cảnh Trung Quốc tăng tốc dự án mạng lưới đường sắt xuyên Á (“Pan - Asia railway network”), một khi hình thành sẽ tạo ra một tình thế chiến lược mới về kinh tế chính trị trong toàn vùng. Trung Quốc kế thừa ý tưởng thực dân Ý tưởng về một mạng lưới đường sắt xuyên Á kết nối với một tuyến đường sắt xuyên Âu, tạo thành một mạng lưới xuyên lục địa vốn đã có từ thời thuộc địa Anh, Pháp. Hai đế quốc này vào năm 1900 đã lập kế hoạch xây dựng một mạng lưới đường sắt xuyên Á từ Côn Minh, Trung Quốc, kết nối với Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia) Thái Lan, Malaysia và Singapore. Đầu thế kỷ 20, một số nước đã hoàn thành từng phần mạng lưới này. Pháp hoàn thành tuyến đường sắt kết nối Sài Gòn - Mỹ Tho năm 1881, tuyến Hà Nội - Sài Gòn (xây dựng từng chặng, hoàn thành vào năm 1936), tuyến Hà Nội - Lào Cai khởi công 1899, hoàn thành năm 1906, và Lào Cai kết nối với Côn Minh, Trung Quốc hoàn thành năm 1910. Nhật Bản trong thế chiến thứ hai cũng đã xây dựng tuyến đường sắt kết nối Miến Điện và Thái Lan bằng cách sử dụng tù nhân chiến tranh. Tuy nhiên, từ giữa thế kỷ 20, các nước phương Tây bị đẩy ra khỏi khu vực và mất dần ảnh hưởng, mạng lưới đường sắt này không được hoàn thiện. Năm 2000, ý tưởng hoàn thành toàn bộ mạng lưới đường sắt Châu Á kết nối với Châu Âu được hâm nóng trở lại. Theo ý tưởng này, tuyến đường sẽ đi từ Côn Minh, Trung Quốc tới Hà Nội, vào Sài Gòn, qua Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Với sức mạnh của một cường quốc mới nổi, Trung Quốc muốn hoàn thiện mạng lưới đường sắt liên lục địa, trong đó họ là trung tâm của mạng lưới đó. Từ khi Tập Cận Bình lên cầm quyền năm 2013, mạng lưới đường sắt này nằm trong Sáng kiến Vành đai Con đường (BRI) của Trung Quốc. Năm 2025, Việt Nam chính thức tham gia vào mạng lưới đường sắt này. Hà Nội muốn hoàn thành tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vào năm 2030 và xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam. Mạng lưới đường sắt xuyên Á: lục địa đối đầu đại dương? Câu hỏi Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác sẽ phải trả lời là sau khi hình thành, mạng lưới đường sắt xuyên Á do Trung Quốc thúc đẩy hiện nay sẽ ảnh hưởng ra sao đến địa chính trị, địa kinh tế trong khu vực. Nó cạnh tranh như thế nào với chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ? Trao đổi với RFA, Tiến sĩ Satoru Nagao, nghiên cứu viên tại Viện Hudson và là giảng viên tại Đại học Gakushuin, Tokyo, nhấn mạnh lý do đầu tiên, đối với Trung Quốc, là vấn đề an ninh của các tuyến đường biển. Hải quân Hoa Kỳ đang kiểm soát eo biển Mallaca, một cửa ngõ mà Trung Quốc phải phụ thuộc để vận chuyển dầu mỏ từ Trung Đông về Trung Quốc. Họ phải tìm cách hóa giải thế khó này. Tiến sỹ Nagao cho biết Trung Quốc từ lâu đã nỗ lực xây dựng các tuyến đường thay thế như tuyến Trung Đông - Pakistan - Tân Cương và tuyến Trung Đông - Myanmar - Trung Quốc. Đây là một phần cốt lõi trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc. Đặc biệt, tại Malaysia, Trung Quốc đang xây dựng một cảng ở cả phía Ấn Độ Dương và phía Biển Đông. Mạng lưới đường sắt xuyên Á của Trung Quốc có thể kết nối cả hai cảng này. Một khi các cảng này hoàn thành, Trung Quốc không cần phải băng qua Eo biển Malacca. Sau khi băng qua Bán đảo Mã Lai bằng đường sắt, hàng hóa sẽ được vận chuyển đến cảng do Trung Quốc xây dựng ở Campuchia. Từ đó, hàng hóa sẽ được vận chuyển về phía bắc đến Trung Quốc, Tiến sỹ Nagao phân tích. Nhưng đó vẫn chưa phải là câu chuyện cuối cùng. Rõ ràng, Trung Quốc làm nhiều hơn thế. Nhìn tổng thể mạng lưới giao thông trong khu vực, Trung Quốc đã và đang xây dựng mạng lưới đường sắt kết nối Lào, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Hiện tại, đó vẫn là các dự án đường sắt riêng lẻ. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi trong tương lai, một khi các tuyến đường sắt này được kết nối với nhau, tạo thành một mạng lưới hoàn chỉnh? Khi đó, Trung Quốc thậm chí không cần phải vượt qua eo biển Malacca. Đó là câu trả lời của TS. Nagao Satoru. Ông Hồ Như Ý, nhà nghiên cứu độc lập về Trung Quốc ở Ba Lan, có cùng góc nhìn với Tiến sỹ Nagao Satoru. Ông giải thích thêm: : “Cách làm của Trung Quốc chính là muốn áp dụng mô hình lục địa đối kháng với đại dương. Điều này có một chút giống với cách làm của Mao Trạch Đông trong những năm thập niên 1950, 1960 khi phải đối mặt với sự bao vây của các quốc gia phương Tây, đặc biệt là cấm vận kinh tế từ phía Hoa Kỳ, Trung Quốc xích đến gần và hợp tác với các quốc gia Châu Phi, Châu Mỹ Latin, các quốc gia trong phong trào Không Liên Kết. Ngày nay, để cạnh tranh với các quốc gia đại dương như Hoa Kỳ và Nhật Bản, Tập Cận Bình muốn tập trung khai thác tiềm năng của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, khu vực đại lục Âu Á, Trung Á, hoặc là Nga.” Ông Hồ Như Ý nói them. Bên cạnh con đường trên đất liền, Trung Quốc còn xây dựng con đường thương mại trên biển, tức thông qua Biển Đông để thâm nhập vào Đông Nam Á, sau đó tiến vào Ấn Độ Dương, từ Ấn Độ Dương tiến vào khu vực Arab, vào Thổ Nhĩ Kỳ, biển Đen, biển Baltic, sau đó là Châu Âu, kết nối trung tâm của hai châu lục Á Âu với nhau. Cơ hội và thách thức cho Việt Nam và Đông Nam Á Có nhiều điểm sáng tích cực để hi vọng vào cơ hội kinh tế mà mạng lưới đường sắt xuyên Á có thể tạo ra. Trao đổi với RFA, Giáo sư Carlyle Thayer ở Đại học UNSW Canberra, cho rằng riêng đối với Việt Nam, tuyến đường sắt Lào Cai - Hải Phòng kết nối với Trung Quốc sẽ giúp các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Trung Quốc được thuận tiện hơn. Đó là các mặt hàng thiết bị điện và điện tử (điện thoại và mạch tích hợp), giày dép, hàng may mặc, cao su, gỗ, bông, hải sản và trái cây tươi. Theo GS Carl Thayer, hệ thống đường sắt của Việt Nam từ thời Pháp thuộc hoàn toàn không đủ để hỗ trợ các hoạt động trao đổi kinh tế hiện tại. Vận chuyển đường bộ bằng xe tải rất tốn kém. Các trạm biên giới là nút thắt cản trở quá cảnh qua biên giới, ảnh hưởng đến trái cây tươi và các mặt hàng dễ hỏng khác. Mặt khác, tuyến đường sắt cũng giúp các công ty đa quốc gia như Foxconn, Pegatron và Samsung có thể vận chuyển thiết bị và sản phẩm phụ trợ từ miền nam Trung Quốc đến miền bắc Việt Nam và đến cảng Hải Phòng. Như vậy, cả hai nước có thể đẩy nhanh việc giao hàng xuất khẩu của mình. Không ai có thể phủ nhận những lợi ích kinh tế mà mạng lưới đường sắt này có thể mang lại. Nhưng vẫn có nhiều câu hỏi phải đặt ra. Trung Quốc không “cho không biếu không” cơ sở hạ tầng. Các nước Đông Nam Á phải vay tiền để làm điều đó. Chính phủ Việt Nam thừa nhận một phần nguồn vốn đầu tư vào tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được vay từ Trung Quốc. Câu hỏi đặt ra vẫn là những quốc gia yếu thế hơn ở Đông Nam Á có nên bỏ ra một số tiền khổng lồ để giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu chiến lược của họ, trong khi về phần mình thì lợi ích thu được không đáng là bao? Giáo sư Zachary Abuza, chuyên gia về Việt Nam và Đông Nam Á ở Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, cho rằng riêng đối với Việt Nam, “Trung Quốc có thể hạn chế đáng kể khả năng điều động chiến lược của nước này.” Điều đó sẽ xảy ra khi tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng hoàn thành và kết nối với mạng lưới đường sắt Trung Quốc. Thực vậy, không chỉ Việt Nam mà cả Đông Nam Á không dễ tìm ra không gian để xoay sở khi thị trường của họ được kết nối trực tiếp với nền sản xuất lớn nhất thế giới, với chi phí vận chuyển rẻ hơn, nhanh hơn, thuận tiện hơn. Tiến sĩ Satoru Nagao cho rằng trên bề mặt, việc thúc đẩy thương mại tạo ra nguồn tiền và đầu tư khổng lồ. Nhưng nếu thương mại chỉ là thương mại giữa hàng hóa thô của Đông Nam Á và các sản phẩm của Trung Quốc được sản xuất bằng hàng hóa thô này, thì nó chỉ có lợi cho Trung Quốc và không có lợi cho các nước Đông Nam Á. Do đó, các nước Đông Nam Á trong đó có Việt Nam có thể chấp nhận đầu tư cơ sở hạ tầng nhưng không nên bắt đầu bằng cách mở cửa cho thương mại tự do với Trung Quốc. Đó là khuyến nghị của TS. Nagao Satoru./.

Trần Thế Kỷ (SGN) Ukraine từ lâu đã mong muốn gia nhập NATO. Và việc Ukraine trở thành thành viên của liên minh quân sự này được ghi rõ trong hiến pháp của nước này. Về phần mình, từ năm 2008, NATO đã cam kết sẽ kết nạp Ukraine. Nhưng cái sự cam kết đó tới giờ này vẫn cứ là cam kết. Nghĩa là tới giờ này, NATO vẫn do dự, lần chần trong việc thì hành cái cam kết đó. Sẽ hoàn toàn đúng nếu cho rằng chính sự do dự, lần chần đó của NATO đã khiến Nga chiếm đoạt bán đảo Crimea của Ukraine vào năm 2014. Và cũng chính cái sự do dự, lần chần đó đã khiến Nga mở cuộc xâm lược vào Ukraine năm 2022. Tất nhiên NATO không sai khi gọi Nga là xâm lược. Nhưng rõ ràng sự chậm trễ của NATO trong việc kết nạp Ukraine làm thành viên cũng có một phần lỗi đáng kể đối với cuộc chiến đẫm máu đang diễn ra ở Ukraine hiện nay. Đáng buồn thay, cho tới giờ này, một NATO đứng đầu là Mỹ vẫn chưa muốn thực hiện việc thu nhận Ukraine. Nói thẳng ra, thay vì tiếp tục đưa ra những lời hứa hẹn về việc kết nạp Ukraine, NATO nên thực hiện ngay cái hứa hẹn đó ngay bây giờ. NATO đã cam kết kết nạp Ukraine từ 2008. Từ đó tới nay đã là 17 năm. 17 năm chứ đâu phải mới hôm qua để NATO tiếp tục cái sự do dự, lần chần vô lý của họ vốn đã khích lệ Moscow gây nên cuộc xâm lược đầy tội ác vào Ukraine. Tổng Thống Zelensky đã nói thẳng suy nghĩ của mình: “Mỹ thực sự không muốn Ukraine gia nhập NATO”. Hiện tại, sau khi bị Kyiv từ chối ký vào một thỏa thuận về đổi đất hiếm Ukraine lấy bảo đảm an ninh từ Mỹ, Tổng Thống Donald Trump dường như đang tính đến một cơ chế để có thể tự động đưa Ukraine vào NATO. Đó là Ukraine sẽ được cấp tư cách thành viên NATO một cách tự động nếu Nga vi phạm một thỏa thuận hòa bình trong tương lai. Nói đi nói lại thì hiện thời Mỹ vẫn không muốn kết nạp Ukraine vào NATO. Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Pete Hegseth nói: “Mỹ không tin rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine trong thỏa thuận đàm phán là điều thực tế.” Nhưng khi nói ra cái “thực tế” đó, dường như ông Hegseth lại không thấy một thực tế khác, đó là Mỹ đang tỏ ra thèm khát đất hiếm của Ukraine và không muốn Ukraine nhường nó cho bất kỳ ai, kể cả các bè bạn ở Âu Châu, nếu quả thực Mỹ xem Âu Châu là bạn. Nói thẳng ra, thay vì tiếp tục hứa hẹn và hứa hẹn, NATO đứng đầu là Mỹ nên kết nạp Ukraine ngay bây giờ. Theo ông Trump, Kyiv không có lá bài tấy nào để đàm phán với Nga. Cứ tạm cho là ông Trump nói đúng. Nhưng trong đàm phán với Mỹ thì Kyiv vẫn có lá bài tấy. Đó là đất hiếm. Trong khi ra sức dọa dẫm, bắt chẹt Kyiv, dường như ông Trump đã quên điều này. Ông Zelensky đang chịu áp lực lớn để ký một thỏa thuận về đất hiếm của Ukraine lấy bảo đảm an ninh từ Mỹ. Vấn đề là ngay cả khi một thỏa thuận như thế được hai bên ký kết thì chưa chắc Mỹ sẽ chịu thi hành một cách nghiêm túc các điều khoản về bảo đảm an ninh cho Ukraine được ghi trong thỏa thuận đó. Với VNCH trước đây, Mỹ đã từng đưa ra cam kết này cam kết nọ, thỏa thuận này thỏa thuận nọ, thế nhưng Mỹ vẫn bỏ rơi VNCH trước kẻ thù Bắc Việt được Trung Quốc và Liên Xô hậu thuẫn. Bỏ rơi không thương tiếc nhưng lại đổ cho VNCH là thế này, thế nọ. Nhìn chung, Mỹ không phải là người bạn tử tế. Một người bạn tử tế không bao giờ bỏ mặc bạn bè trong nguy khốn. Một người bạn thực sự không bao giờ chỉ nghĩ tới cái lợi cho mình, còn bạn bè sống chết thế nào mặc kệ. Liệu có quá lời không nếu cho rằng chơi với dao có ngày đứt tay, chơi với Mỹ có ngày đứt đầu. Sẽ là khôn ngoan cho Kyiv nếu đem yêu cầu trở thành thành viên NATO ngay lập tức của Ukraine được ghi rõ trong thỏa thuận trao đổi đất hiếm với Mỹ. Nói cách khác, một khi Mỹ chấp nhận ký vào thỏa thuận có ghi điều kiện đó, thì mặc nhiên là Mỹ đã xem Ukraine là một thành viên của NATO, và có bổn phận cùng Âu Châu ra sức giúp Ukraine đẩy lùi xâm lược Nga ra khỏi bờ cõi của nước này. Và Mỹ không được xem đó là điều “phi thực tế.” Chỉ khi Ukraine trở thành thành viên NATO thì nước này mới có được thế mạnh trên bàn đàm phán với Nga. Bằng không thì xem như NATO đã chấp nhận Nga là kẻ thắng trong cuộc chiến này. Và kẻ bại trận đâu chỉ là Ukraine mà còn là cả khối NATO, một NATO bạc nhược và hèn hạ. Nghĩ cho cùng, một NATO bạc nhược và hèn hạ không cần thiết phải tồn tại./.    

Hôm 18/2 ở Mar-a.Lago, TT Trump đã chỉ trích gay gắt TT Ukraine Selemskyj sau khi Mỹ hội đàm với Nga ở Saudi Ả Rập mà không có Ukraine tham dự. Trump nói Ukraine đã gây ra cuộc chiến với Nga và Selenskyj chỉ được có 4% dân Ukraine ủng hộ. Trump còn nói: “Lẽ ra quý vị không bao giời nên khơi mào cuộc chiến với Nga; lẽ ra quý vị có thể đạt được thỏa thuận. Cá nhân tôi thích ông Selenskyj, nhưng chính giới lãnh đạo này đã cho phép cuộc chiến tiếp diễn“. Hôm 19/2 Trump tiếp tục tố sát ván Selenskyj trên mạng xã hội Truth Social, gọi ông này là “ kẻ độc tài, không tổ chức bầu cử“ và chỉ biết “thao túng Biden“. Tất cả các cáo buộc phi lý trên đều được Trump lặp lại 100% từ luận điệu của bộ máy tuyên truyền Nga, nhiều năm qua đã tìm cách để phá hủy tính chính danh của Sekenskyj và đỗ lổi cho Ukraine và tây phương đã gây hấn. Trump cũng công khai ấn định Kiev phải hoàn trả 500 tỉ USD. Trên FOX News thì lại nói 300 tỉ: “Mỹ đã hỗ trợ Kiev 300 tỉ USD, và ai ngu mới chi thêm. Có thể Ukraine trở thành thuộc Nga hoặc không, nhưng số tiền này phải trả“. Trên thực tế, tổng cộng 5 gói việc trợ được QH Mỹ thông qua cho Ukraine là 175 tỉ USD, trong đó 70 tỉ USD được chuyễn thẳng cho các công ty vũ khí Mỹ. Nguồn:n-tv, Spiegel, RFI (20.2.2025) Điểm báo quốc tế ngày 20.2.2025 “Mỹ đã đổi phe!“ Báo chí QT đều lên án các lời tuyên bố mới nhất của Trump về chiến tranh Ukraine, dùng lập luận của Nga, xem thường các giá trị chung của Âu-Mỹ. La Repubblica (Ý): “Trump không chỉ phá huỹ nền tảng cuộc chiến của Ukraine khi buộc tội họ khơi chiến. Trump lại đã tiếp thu các lập luận của Putin“. Liberation (Pháp): „ Chúng ta đều đón biết nhiệm kỳ Trump 2 sẽ tồi tệ hơn nhiệm kỳ Trump 1. Trước sự điên rồ này phải cần có lý trí, với các thẩm phán, xã hội dân sự, và một lực lượng đối lập có tổ chức và quyết tâm“. Independent (Anh): „Những phát biểu miệt thị của Trump đối với Selenskyj và Ukraine không khác gì từ chính cửa miện Putin“. Times (Anh): „ Ngay cả trước khi các cujộc đàm phán chính thức bắt đầu, dường như Mỹ đã nhượng bộ Nga: Ngượng khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, không cho Kiev vào NATO. Na thấy rõ sự sốt ruột của Mỹ muốn có một thỏa thuận sớm“. El Mundo (Spanien): „ Trật tự từ sau thế chiến thứ II đã bị phá vỡ. Không chỉ là việc đồng minh lịch sử của chúng ta bỏ rơi chúng ta – mà họ họ đã thay đổi phe“. De Volkskrant (Hòa Lan): „ Trump đã bỏ rơi đồng minh dân chủ Ukraine và hùa về với Nga, một chế độ độc tài đã vi phạm Hiến chương LHQ khi xâm lược Ukraine. Trump rõ ràng không cómột kim chỉ nam đạo đức và không đếm xỉa gì đến luật pháp quốc tế. Dagen Nyheter (Thụy Điển): „ Có bao giờ một chiến dịch tuyên truyền dối trá mà thành công như của Nga hiện nay không? Nhưng thời Đức quốc xã, Bộ trưởng tuyên truyền của Hitler là người Đức. Còn của Putin là tổng thống Mỹ“. Nguồn:SHCĐ

Dương Quốc Chính Vào năm 1972, khi Nixon bắt tay với Mao, rồi Kissinger có những đàm phán con thoi, song phương, có khi là bí mật, với Chu Ân Lai, rồi Lê Đức Thọ. TT Thiệu của VNCH cũng phản đối quyết liệt việc Mỹ bỏ qua quyền lợi của VNCH để đàm phán song phương với Bắc Việt. Trong đó mấu chốt nhất là việc Mỹ rút quân trong khi quân Bắc Việt lại không phải rút khỏi VNCH. Chuyện này SGK LS không dạy, vì nói chung đều tuyên truyền cái ý là chế độ Nguỵ quyền là tay sai của Mỹ, là con rối cho Mỹ. Trong khi thực tế vụ này ông Thiệu phản đối rất quyết liệt, cũng không khác Zelensky bây giờ là bao nhiêu. Thậm chí ông Thiệu còn không chấp nhận ký HĐ Paris khiến Nixon và Kissinger phải ngọt nhạt nhiều lần, vừa xoa dịu vùa đe doạ. Sau đó, Nixon phải quyết định chứng tỏ là cứng rắn với Bắc Việt và không bỏ rơi VNCH thông qua việc ném bom miền Bắc bằng trận Linebacker II, mà Bắc Việt gọi là ĐBP trên không. Thế là ông Thiệu mới chấp nhận ký HĐ Paris, tức là ký vào án tử cho VNCH và sự nghiệp chính trị của mình. Ông Thiệu vẫn hận Mỹ cho đến chết. Mấy hôm nay, khi TT Trump có đàm phán song phương với Nga làm mình không thể không liên tưởng đến ông Thiệu và VNCH khi bị bán đứng. Số phận VNCH đen đủi hơn, là do họ chỉ phụ thuộc vào Mỹ, không còn sự hỗ trợ của các nước phương Tây khác. Vì sau HĐ Paris, hầu hết các nước phương Tây đều rút các hỗ trợ cho VNCH, thậm chí còn thiết lập quan hệ với Bắc Việt. Ukraine bây giờ có lẽ chỉ nên trông cậy vào EU, do có vận mệnh tương đồng, khi đối diện với đế quốc Nga./.    

Nguyen Khan    Tổng thống Mỹ Donald Trump là người được cho là khó đoán như đã từng thể hiện thời chính quyền Trump (1.0). Và dĩ nhiên thời chính quyền Trump (2.0) hiện tại cũng không ngoại lệ. Đó là lý do còn quá sớm để đưa ra bất cứ nhận định khả dĩ về việc giải quyết hòa bình chiến sự Nga - Ukraina của chính quyền Trump (2.0). Mấy ngày qua, chính quyền Trump (2.0) được dư luận quy chụp là đơn phương đàm phán với Nga bất kể ý kiến của Ukraina và các nước Châu Âu làm nhiều người liên tưởng đến: - Việc Tổng thống Mỹ Richard Nixon đàm phán với VNDCH trên lưng VNCH dẫn đến sự sụp đổ của VNCH sau đó. - Việc chính quyền Trump (1.0) đơn phương đàm phán với Taliban trên lưng chính phủ Afghanistan dẫn đến sự sụp đổ của Afghanistan thời hậu Trump (1.0), tức thời Joe Biden. Vì đó nãy sinh nghi vấn, phải chăng Ukraina là nước thứ ba bị Mỹ bán đứng? Hơn nữa, nhiều người còn liên tưởng đến vụ Thống chế Tưởng Giới Thạch, Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc, đặt cược chính trị vào một ứng cử viên tổng thống Mỹ năm 1948, và đã không gặp may khi ứng cử viên đặt cược bị thất cử, dẫn đến việc Trung Hoa Dân Quốc bị Tân tổng thống Mỹ bỏ rơi, bị Mao Trạch Đông đánh bại phải tháo chạy ra đảo Đài Loan năm 1949? Câu hỏi đặt ra là… Hay là… Tổng thống Ukraina, Volodymir Zelensky, đặt cược chính trị sai ứng cử viên tổng thống Mỹ như Tưởng Giới Thạch hơn 70 năm trước, nên…? Giờ thử đặt giả thiết Ukraina bị chính quyền Trump (2.0) bỏ rơi thì… Khác với Trung Hoa Dân Quốc, VNCH, Afghanistan, là ba nước đứt giỏ không có bờ tre nên quỵ ngã. Còn Ukraina thì vẫn còn đó bờ tre: - Ukraina là vùng địa chính trị quan trọng bảo vệ an ninh Châu Âu. Cho nên, nếu Mỹ có bỏ rơi Ukraina thì Châu Âu, vì an ninh của mình, không thể bỏ rơi. Bởi Ukraina là bức tường ngăn chặn dã tâm xâm lược Châu Âu trong tương lai của Nga. Có thể Châu Âu chưa đủ mạnh như Mỹ để giúp Ukraina đánh bại Nga chóng vánh. Song việc Âu Châu giúp Ukraina trụ vững không bị Nga đánh bại là hoàn toàn khả dĩ. Hơn nữa với sức mạnh kinh tế của EU vượt trội kinh tế Nga thì việc Âu Châu giúp Ukraina đứng vững trước Nga là chuyện không quá khó. Hiện tại các nước Châu Âu đang phản ứng trước quyết định của Mỹ, đang nổ lực giúp Ukraina đối phó việc Mỹ bỏ rơi, nếu có… - Ukraina là nước có năng lực và kỹ thuật sản xuất vũ khí kế thừa từ LX, được Âu Mỹ hỗ trợ thêm công nghệ và tài chính nên đã tự sản xuất được một phần vũ khí, đặc biệt là vũ khí công nghệ cao như các loại UAV, khả năng Ukraina có thể tự chủ được phần lớn vũ khí trong tương lai gần là khả dĩ. - Ukraina có nguồn đất hiếm trị giá hàng ngàn tỷ USD, nguồn dầu khí và một số khoáng chất quan trọng dồi dào cho ngành công nghệ cao... Trong bối cảnh China đang hạn chế nguồn cung khiến Ukraina trở nên hấp dẫn với Mỹ và Châu Âu, là món mồi giá trị để Âu Mỹ đeo bám. - Ukraina thành công chiến lược đánh chiếm một phần Kursk oblast, và đánh bại nhiều nổ lực giải phóng Kursk của quân Nga, tạo lợi thế chính trị, hung đúc sĩ khí để đối mặt với những thách thức bị Mỹ bỏ rơi, nếu có… - Ukraina đã tiên liệu trước việc Trump có thể gây khó khăn cho Ukraina nếu ông đắc cử tổng thống Mỹ, nên đã nổ lực tự cường, liệu cơm gắp mắm, không ỷ lại hoàn toàn vào ngoại viện của Mỹ, dù biết thiếu viện trợ Mỹ Ukraina sẽ hết sức khó khăn. Từ những lẽ trên, có thể nói, ngay cả khi Mỹ bỏ rơi Ukraina thì Ukraina vẫn còn bờ tre để không bị chết đứng như Từ Hải !!    

Bild.de Hiếu Bá Linh (Biên dịch)  Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người chuyên buôn vũ khí, sống trong một ngôi nhà an toàn bí mật ở Đức từ một năm rưỡi nay. Một ngôi nhà – ở đâu đó (không thể tiết lộ vì lý do an ninh) tại Đức. Trước đây nó từng là một động mại dâm nhỏ với cửa hàng cho thuê phim khiêu dâm ở tầng hầm. Ngày nay, các camera công nghệ cao được lắp trên mặt tiền và đèn rọi chiếu sáng khắp mọi góc của mảnh đất của ngôi nhà trú ẩn này. Những chiếc xe limousine bọc thép đậu trước cửa chính, luôn luôn sẵn sàng khởi hành. Cảnh sát trang bị vũ khí hạng nặng canh gát chung quanh ngôi nhà suốt ngày đêm. Từ các tòa nhà lân cận, các đơn vị đặc biệt luôn luôn quan sát khu vực chung quanh ngôi nhà này.  Những biện pháp đặc biệt này có ý nghĩa sống còn đối với người phụ nữ cư ngụ độc nhất trong ngôi nhà trú ẩn. Một cơ quan mật vụ nước ngoài được cho là đang truy lùng Nguyễn Thị Thanh Nhàn, nhật báo “TAZ” viết như thế hồi tháng 8 năm 2023. Điều tra của nhật báo BILD hiện nay cho thấy rằng kể từ đó, điều duy nhất ngăn cách người phụ nữ 56 tuổi này với các điệp viên địch là lời hứa của các cơ quan an ninh Đức: “Sẽ không có chuyện gì xảy ra với bà đâu.” Người phụ nữ được bảo vệ nghiêm ngặt nhất ở nước CHLB Đức! Bà Nhàn đã sống dưới sự bảo vệ của nhà nước Đức từ một năm rưỡi nay. Vì lý do an ninh, tờ BILD không đăng ảnh ngôi nhà nơi bà ấy trú ẩn. Đó là một cuộc sống cô lập. Bà sống cô đơn – nhưng không bao giờ đơn độc. Thỉnh thoảng bà ghé thăm một cửa hàng bán đồ ăn ngon hoặc một tiệm làm sắc đẹp, đều là những lần cảnh sát có nhiệm vụ lên kế hoạch tỉ mỉ. Theo thông tin có được của tờ BILD, vào mùa hè năm 2023, bà Nhàn đã hạ cánh xuống sân bay Frankfurt am Main và tự giới thiệu mình với các nhà chức trách Đức. Kết quả cuộc điều tra của Cơ quan Tình báo Liên bang Đức (BND) cho thấy bà ta là một nhân vật có tầm vóc rất cao trong hoạt động buôn bán vũ khí quốc tế – và bà ta hiện đang chạy trốn. Bối cảnh: Ở Việt Nam, bà Nhàn là một nhà quản lý hàng đầu, giàu có, sống trong một biệt thự sang trọng và đứng đầu một công ty thương mại lớn, kiếm được rất nhiều tiền từ các giao dịch bí mật liên quan đến xe tăng, tên lửa và máy bay không người lái. Người ta nói rằng bà có nhiều mối quan hệ rất tốt với Israel.  Ngoài tiếng Việt và tiếng Anh, bà còn nói được tiếng Nga và một ít tiếng Trung. Moscow đã trao tặng cho nữ doanh nhân này hai bằng tiến sĩ danh dự. Người tình bí mật của Thủ tướng Phạm Minh Chính  Vài tuần sau cuộc tấn công của Putin vào Ukraine, bà Nhàn bất ngờ bị lệnh bắt giam. Cáo buộc: tham nhũng và gian lận. Có phải tất cả chỉ là cái cớ thôi không?  Người phụ nữ có nhiều mối quan hệ này được cho là người tình bí mật của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, tờ báo “TAZ” đưa tin như vậy hồi năm 2023, trích dẫn một bức thư nặc danh từ Việt Nam vào thời điểm đó. Để gây hại cho ông và kiếm lợi từ các hợp đồng vũ khí mới với Nga và Trung Quốc, những đối thủ của ông cố gắng loại bỏ bà Nhàn. Nhưng bà Nhàn đã trốn thoát – đầu tiên đến Nhật Bản, sau đó đến Anh và cuối cùng đến Đức. Điều tra của tờ BILD cho thấy: Dưới sự chỉ đạo của Cơ quan Cảnh sát Hình sự Liên bang Đức (BKA), bà Nhàn ban đầu được đưa tới cư ngụ trong một khách sạn bỏ trống. Ngay sau đó là bắt đầu xây dựng lại ngôi nhà trú ẩn (nêu ở đầu bài). Một công ty Đức được đăng ký trong sổ đăng ký bất động sản. Không có dấu hiệu nào của bà Nhàn hoặc bất cứ mối liên hệ nào của bà trong đó. Hàng triệu đô la chi phí cho ngôi nhà trú ẩn Theo tin nghe được, tổng chi phí cho nơi trú ẩn này và bảo vệ đã lên tới hàng triệu euro. Các cơ quan an ninh có trách nhiệm của Đức tin rằng số tiền này được đầu tư hiệu quả. Theo đó, để đổi lấy sự an toàn của mình, bà Nhàn đã tiết lộ một cách sâu rộng về thế giới đen của hoạt động buôn bán vũ khí quốc tế, mà các nhà điều tra Đức chưa từng biết. Tờ BILD nghe được: Trong 18 tháng qua, nữ cựu giám đốc này đã cung cấp thông tin có giá trị về các thỏa thuận vũ khí giữa Nga, Trung Quốc và Việt Nam. Bà Nhàn tiết lộ thông tin về hệ thống vũ khí, chuỗi cung ứng, dòng tiền và các công ty liên quan. Giống như Trung Quốc, Việt Nam không lên án cuộc chiến tranh xâm lược của Nga chống lại Ukraine và vẫn giữ thái độ trung lập. Cách đây 6 tháng, Vladimir Putin đã đến thăm Hà Nội, tái khẳng định mối quan hệ tốt đẹp với Việt Nam và kế hoạch xây dựng một “kiến trúc an ninh đáng tin cậy” với những người bạn của mình. Đoàn xe đưa đến những địa điểm bí mật Bà Nhàn được đưa đến những địa điểm bí mật để lấy lời khai. Cho mục đích này, cả một đoàn xe gồm hơn 10 chiếc di chuyển đến điểm hẹn. Một nỗ lực vốn chỉ được thực hiện để phục vụ Thủ tướng Liên bang Đức hoặc các vị khách quốc gia nhạy cảm đến thăm nước Đức. “Toàn bộ hoạt động này là cực kỳ hiếm có”, một người trong giới an ninh cho biết. “Tôi chưa bao giờ thấy số lượng cảnh sát được triển khai và thời gian thực hiện các biện pháp như thế này”. Nước Đức coi mối đe dọa đối với bà Nhàn là rất nghiêm trọng và không phải là không có lý do khi nghi ngờ cơ quan mật vụ Việt Nam có thể sẽ ra tay bắt bà Nhàn. Trong một điệp vụ xứng tầm để làm bộ phim điện ảnh, các điệp viên Hà Nội đã bắt cóc Trịnh Xuân Thanh từ Đức đưa về Việt Nam hồi năm 2017. Người đàn ông này sau đó đã bị tuyên hai án chung thân. Kể từ đó, mối quan hệ giữa Berlin và Hà Nội trở nên lạnh nhạt. Đến năm 2022, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã cố gắng thu hẹp khoảng cách phần nào khi nói về “quan hệ đối tác chiến lược” trong chuyến thăm Việt Nam. Nhưng hiện tại trường hợp bà Nhàn đang gây căng thẳng cho mối quan hệ giữa hai nước. Việt Nam yêu cầu dẫn độ người phụ nữ bị cáo buộc là tội phạm, nhưng cho đến nay chính phủ Đức vẫn từ chối. Bà Nhàn bị kết án vắng mặt 30 năm tù Tất cả những gì chờ đợi bà Nhàn ở Việt Nam là một nhà tù. Tòa án đã tuyên án vắng mặt nữ doanh nhân này 30 năm tù. Mặc dù bà Nhàn đã bỏ trốn và không lấy lời khai của bà, nhưng căn cứ vào các lời khai khác phù hợp với các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ thì có đủ căn cứ để “xác định Nguyễn Thị Thanh Nhàn (…) là chủ mưu, cầm đầu và là người chịu trách nhiệm chính”, đại diện Viện Kiểm sát cho biết tại phiên tòa hồi mùa thu năm 2024. Nhà nước Việt Nam đã tịch thu biệt thự và các tài sản khác của người phụ nữ bị kết án. Tờ BILD đã hỏi các cơ quan an ninh nhiều câu hỏi về vụ việc bà Nhàn.  Người phát ngôn của BKA giải thích: “Chúng tôi mong quí vị hiểu rằng Cơ quan Cảnh sát Hình sự Liên bang theo nguyên tắc không bình luận về dữ liệu cá nhân“. Cảnh sát tiểu bang chịu trách nhiệm cũng không muốn cung cấp bất kỳ thông tin nào “về những người bị nguy hiểm“. Người phát ngôn của cơ quan tình báo nước ngoài của Đức (BND) cho biết: “Cơ quan Tình báo Liên bang (BND) báo cáo về các chủ đề có liên quan, đặc biệt là cho Chính phủ Liên bang Đức và trong các cuộc họp mật của các Ủy ban có liên quan của Quốc hội Đức“.  Không rõ các biện pháp bảo vệ này sẽ kéo dài trong bao lâu nữa. Tuy nhiên, tờ BILD nghe rằng bà Nhàn hiện đang lo liệu mọi thứ để tự mình có thể đảm bảo an ninh cho bản thân mình. Người ta nói rằng căng thẳng về mặt tâm lý sẽ để lại dấu ấn [giải thích của người dịch: câu này ý nói bà Nhàn đang phải chịu đựng cả về tinh thần lẫn thể chất vì sự cô lập kéo dài]. Các cơ quan an ninh Đức lo ngại rằng người phụ nữ cung cấp thông tin quan trọng này có thể sẽ bỏ đi sang nước khác. Theo tin nghe được, nữ doanh nhân thành đạt một thời này vẫn có thể tiếp cận được khối tài sản đáng kể – để thuê cận vệ mới. ___________________ Nguồn: Bild – Waffenhändlerin Nguyen T. ist die bestbewachte Frau Deutschlands     

Sau khi DeepSeek công bố 'AI giá rẻ', vốn hóa Nvidia sụt gần 600 tỷ USD, còn Meta lập "phòng chiến tranh" để giải mã mô hình đang thay đổi cuộc chơi của Trung Quốc. AI đã đưa Nvidia trở thành một trong hai công ty giá trị nhất thế giới với vốn hóa thị trường hơn 3.500 tỷ USD. Tuy nhiên, theo Fortune, trong ngày 27/1, "sự hoảng loạn của các nhà đầu tư Nvidia" khiến cổ phiếu của công ty giảm gần 17% và xóa sổ gần 600 tỷ giá trị, đưa vốn hóa công ty xuống dưới mốc 3.000 tỷ USD. Đợt bán tháo được kích hoạt bởi DeepSeek. Ngày 20/1, công ty khởi nghiệp Trung Quốc công bố mô hình AI V3 miễn phí và đặc biệt R1 "được đào tạo trên các chip cũ của Nvidia, mã nguồn mở 100%, rẻ hơn 96,4% so với OpenAI o1 trong khi vẫn mang lại hiệu suất tương tự". Công ty cho biết họ chỉ mất hai tháng và chi phí dưới 6 triệu USD để xây dựng mô hình AI sử dụng chip H800 kém tiên tiến của Nvidia. Phiên bản V3 thậm chí vượt ChatGPT trở thành ứng dụng được tải nhiều nhất trên App Store tại Mỹ ngày 27/1. Hai năm qua, những GPU mạnh mẽ nhưng đắt đỏ của Nvidia được săn đón để xây dựng mô hình AI tiên tiến nhất. Do đó, các nhà đầu tư lập tức đặt câu hỏi về tương lai của Nvidia. Theo Shubham Saboo, Giám đốc sản phẩm của DeepSeek, OpenAI o1 mất 60 USD cho một triệu token đầu ra, còn DeepSeek R1 chỉ cần 2,19 USD "Về cơ bản, điều này giống như ai đó phát hành điện thoại có sức mạnh bằng với iPhone, nhưng bán với giá 30 USD thay vì 1.000 USD", Arnaud Bertrand, người sáng lập HouseTrip và Me & Qi, nói. Dù còn nhiều điều chưa được giải đáp về cách DeepSeek phát triển mô hình của mình, công ty mới nổi này đang làm rung chuyển thị trường AI. Những tỷ phú có tài sản liên quan đến trí tuệ nhân tạo thiệt hại nhiều nhất trong ngày đầu tuần, như CEO Nvidia Jensen Huang chứng kiến tài sản giảm 20,1 tỷ USD, nhà sáng lập Oracle Larry Ellison giảm 22,6 tỷ USD, CEO Michael Dell mất 13 tỷ USD còn nhà đồng sáng lập Binance Changpeng Zhao sụt 12,1 tỷ USD. Trong khi đó, theo The Information, Mark Zuckerberg, CEO Meta, đã đưa ra tình trạng báo động cao và tập hợp kỹ sư vào bốn "phòng chiến tranh" để xác định cách High-Flyer, một trong những quỹ đầu tư hàng đầu Trung Quốc, tài trợ toàn phần cho DeepSeek để phát hành một công cụ thay đổi cuộc chơi AI. Cách sử dụng mã nguồn mở đột phá cũng khiến giới chuyên gia đặt câu hỏi về các khoản đầu tư khổng lồ vào AI của hàng loạt công ty Mỹ. Mathew Oldham, Giám đốc cơ sở hạ tầng AI của Meta, nhận xét mô hình mới của DeepSeek có thể vượt trội hơn phiên bản tiếp theo của Llama AI, dự kiến phát hành đầu 2025. Còn Yann LeCun, Giám đốc khoa học AI của Meta, đánh giá thành công của DeepSeek cho thấy mô hình AI nguồn mở đang vượt mặt sản phẩm độc quyền. Một nhân viên ẩn danh cho biết trong số bốn phòng chiến tranh Meta tạo ra để ứng phó với bước đột phá của DeepSeek, hai phòng sẽ cố gắng giải mã cách High-Flyer giảm chi phí đào tạo và vận hành DeepSeek, từ đó áp dụng cho Llama. Phòng thứ ba sẽ tìm hiểu dữ liệu nào DeepSeek sử dụng để đào tạo mô hình, trong khi nhóm còn lại xem xét Llama có thể tái cấu trúc như thế nào dựa trên các thuộc tính của mô hình DeepSeek. Phát ngôn viên Meta sau đó trả lời The Information: "Chúng tôi vẫn thường xuyên đánh giá tất cả mô hình cạnh tranh trong quá trình phát triển và đã làm như vậy kể từ khi bộ phận GenAI của công ty thành lập". Tuần trước, Meta thông báo chi 65 tỷ USD cho các dự án liên quan đến AI trong năm, như xây dựng một trung tâm dữ liệu khổng lồ và tuyển dụng thêm nhiều nhân viên AI. Hai mô hình DeepSeek trình làng cũng cùng giai đoạn OpenAI hợp tác SoftBank, Oracle và các công ty khác để thực hiện siêu dự án cơ sở hạ tầng AI trị giá 500 tỷ USD, được Nhà Trắng hậu thuẫn mang tên Stargate, với mục tiêu thành lập hàng chục trung tâm dữ liệu mới trên khắp nước Mỹ. "Những thành tựu về hiệu quả của Trung Quốc không phải là ngẫu nhiên", Angela Zhang, giáo sư luật tại Đại học Nam California nói trên Financial Times. "Khi hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với chip AI tiên tiến, Mỹ vô tình thúc đẩy sự đổi mới của nước này". ″Mô hình DeepSeek thực sự ấn tượng. Họ đã biết cách thực hiện hiệu quả một mô hình nguồn mở có khả năng suy luận, đạt được hiệu quả tính toán siêu việt", CEO Microsoft Satya Nadella nói tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos ngày 22/1. "Chúng ta nên xem xét những diễn biến ở Trung Quốc một cách rất, rất nghiêm túc". DeepSeek được Liang Wenfeng thành lập tháng 5/2023, đặt trụ sở ở Hàng Châu, Chiết Giang, và do quỹ đầu tư High-Flyer sở hữu. Công ty được High-Flyer tài trợ và không có kế hoạch huy động vốn, tập trung vào xây dựng công nghệ nền tảng. Theo ChinaTalk, không giống các công ty AI tại Trung Quốc, DeepSeek tuyên bố sứ mệnh "giải mã bí ẩn của siêu trí tuệ nhân tạo AGI bằng sự tò mò". Phòng thí nghiệm của công ty hiện tập trung nghiên cứu cải tiến về kiến trúc và thuật toán có khả năng thay đổi cuộc chơi trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Châu An    

NZZ Tác giả: Rewert Hoffer, Dahab Vũ Ngọc Chi chuyển ngữ 20-1-2025 Chỉ vài giờ sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, những người đàn ông có vũ trang đã diễu hành trong Gaza: Hamas vẫn còn mạnh đến mức nào? Nhóm khủng bố này đã mất hàng ngàn chiến binh, gần như toàn bộ đội ngũ lãnh đạo và các tuyến tiếp tế. Nhưng những kẻ Hồi giáo này sẽ sớm cố gắng tái vũ trang. Các chiến binh Hamas có vũ trang đội mũ trùm đầu và đeo kính râm cố gắng giữ đám đông giận dữ không lại gần ba cô gái trẻ. Khi những con tin Israel đầu tiên được thả vào chiều Chủ Nhật, tổ chức khủng bố này đã bày tỏ sức mạnh của mình. Các chiến binh của họ lái xe qua đường phố Gaza trên những chiếc xe bán tải màu trắng với súng Kalashnikov. Được đám đông reo hò vây quanh, họ để những con tin được thả đi lên xe buýt nhỏ của Hội Chữ Thập Đỏ Quốc tế. Trong nhiều tháng, các chiến binh của tổ chức khủng bố này đã dành phần lớn thời gian ở dưới lòng đất, chỉ chui ra khỏi đường hầm để thực hiện các cuộc tấn công phục kích. Nhưng hôm Chủ Nhật, ngay sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, họ đã lộ diện trên đường phố trong bộ quân phục. Cùng lúc đó, tổ chức khủng bố này tuyên bố sẽ triển khai hàng trăm cảnh sát trên khắp bờ biển để duy trì “an ninh trật tự”. Những kẻ khủng bố từ Gaza đang gửi đi một thông điệp rõ ràng cả trong và ngoài nước: Ngay cả sau mười lăm tháng chiến tranh, họ vẫn tuyên bố đang nắm quyền lực. Đối với Michael Milshtein, những hình ảnh này có ý nghĩa rất rõ ràng: “Không có ‘ngày sau’ nào ở Gaza”, cựu giám đốc bộ phận Palestine của cơ quan tình báo quân đội Israel cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Hamas đã và vẫn là một thế lực lớn ở Dải Gaza. Không có giải pháp thay thế nào cả”. Những chiến binh Hồi giáo đã kiểm soát vùng đất ven biển này kể từ năm 2007. Điều này khó có thể thay đổi trong tương lai gần – mặc dù theo một cuộc thăm dò được tiến hành hồi tháng 12, chỉ có năm phần trăm người dân ở Dải Gaza ủng hộ chính quyền Hamas. Israel vẫn chưa đạt được mục tiêu chiến tranh là tiêu diệt Hamas một lần cho xong. Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng hơn là: Liệu tổ chức khủng bố này có khả năng gây bất ngờ cho Israel một lần nữa và gây ra hậu quả chết người như ngày 7 tháng 10 năm 2023 hay không? Hamas bị suy yếu đáng kể về mặt quân sự Theo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Hamas được cho là đã mất gần 20.000 chiến binh. Các chuyên gia an ninh Israel tin rằng, hầu hết các nhà máy sản xuất tên lửa của tổ chức này đã bị phá hủy. Người ta ước tính rằng bọn khủng bố chỉ còn lại vài trăm quả tên lửa. Chỉ riêng ngày 7 tháng 10, Hamas được cho là đã bắn 5.000 quả tên lửa vào Israel. “Về mặt quân sự, Hamas đã bị suy yếu đáng kể”, Eitan Shamir, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Begin-Sadat, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Trước chiến tranh, Hamas có thể gửi hàng ngàn chiến binh qua biên giới với một cơ cấu chỉ huy hoạt động hiệu quả. Khả năng này không còn tồn tại nữa”. Chuyên gia quân sự Israel cho biết, mặc dù Hamas vẫn có thể tấn công binh lính Israel bằng các đơn vị du kích nhỏ hơn, nhưng chúng không thể tổ chức một cuộc tấn công lớn hơn chống lại Israel nữa. Theo giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn, Israel sẽ giảm sự hiện diện của quân đội tại cái gọi là Hành lang Philadelphia ở biên giới Ai Cập với Dải Gaza và rút khỏi Hành lang Netzarim ở trung tâm khu vực ven biển. Vào cuối giai đoạn thứ hai, quân đội Israel sẽ phải rút lui hoàn toàn. Một số người ở Israel lo ngại rằng chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi Hamas một lần nữa gây ra mối đe dọa quân sự. Liệu Hamas có thể lấy lại được sức mạnh trước đây không? Có thể cho rằng Hamas sẽ sớm lấy lại được sức mạnh như trước. Vài ngày trước, Ngoại trưởng Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm Antony Blinken cho biết, Hamas có thể đã tuyển dụng được số lượng thành viên mới gần bằng số thành viên đã mất. Tuy nhiên, Eitan Shamir cho rằng, điều này không đáng kể. “Tất nhiên bạn có thể đưa cho một cậu bé 17 tuổi một khẩu Kalashnikov và tuyên bố cậu ta là chiến binh Hamas”, chuyên gia quân sự Israel này cho biết. Nhưng những chiến binh mới này không thể so sánh với những tên khủng bố dày dạn kinh nghiệm và được huấn luyện bài bản mà Hamas đã đưa ra chiến trường vào ngày 7 tháng 10. Câu hỏi quan trọng hơn là, liệu Hamas có thể tái vũ trang trong tương lai hay không. “Trong 42 ngày đầu tiên của lệnh ngừng bắn, sẽ rất khó để họ xây dựng lại năng lực quân sự của mình”, Michael Milshtein cho biết. Lực lượng Phòng vệ Israel ngay lập tức sẽ phát hiện ra nếu họ buôn lậu vũ khí hoặc vận chuyển chúng từ nơi này đến nơi khác. “Nhưng ngay khi quân lính Israel không còn ở Hành lang Philadelphia nữa, mọi việc sẽ lại diễn ra như thường lệ”, chuyên gia về Hamas nói. Milshtein cho biết, bất chấp những khó khăn, không còn nghi ngờ gì nữa là phe Hồi giáo sẽ cố gắng khôi phục lại sức mạnh quân sự trước đây của họ. “Khi các thành viên Hamas thức dậy vào buổi sáng, họ không nghĩ đến việc có nên xây bệnh viện hay trường học mới hay không, mà nghĩ đến việc đào đường hầm mới ở đâu hoặc làm thế nào để sản xuất thêm tên lửa”. Israel đã học được gì từ ngày 7 tháng 10 Trong tương lai, chính phủ Israel sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để kiểm soát Hamas. Hệ thống tài chính mà Hamas nhận được hàng trăm triệu đô la từ Qatar có khả năng sẽ không còn tồn tại sau chiến tranh. Ngoài ra, IDF có thể sẽ theo dõi tình hình ở Dải Gaza chặt chẽ hơn nhiều so với trước chiến tranh – và tấn công bằng mọi sức mạnh nếu cần thiết: Michael Milshtein cho biết: “Chúng tôi đã rút ra được bài học từ ngày 7 tháng 10. Chúng tôi sẽ không phản ứng một cách kiềm chế trước một cuộc tấn công mới”. Bất chấp những thành công to lớn về mặt quân sự, Israel vẫn chưa thể tuyên bố “chiến thắng hoàn toàn”, như Thủ tướng Benjamin Netanyahu vẫn luôn chủ trương. Mặc dù Hamas đã bị suy yếu nghiêm trọng về mặt quân sự, nhưng hiện tại họ vẫn nắm quyền ở Dải Gaza, như những bức ảnh chụp hôm Chủ Nhật cho thấy. Milshtein không tin rằng có thể tìm thấy một chính phủ thay thế trong các cuộc đàm phán, chẳng hạn dưới sự lãnh đạo của Chính quyền Palestine. Ông nói: “Điều này có nghĩa là Gaza sẽ vẫn bất ổn trong tương lai. Tôi nghĩ rằng thật không may, chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi chúng ta có một cuộc chiến tranh khác”.

Hôm 15/01/2025, Mỹ và Qatar, hai nhà trung gian chủ chốt, thông báo Israel và tổ chức Hồi Giáo Palestine Hamas đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn cho Gaza sau 15 tháng giao tranh đẫm máu. Thỏa thuận ngưng bắn dự trù diễn ra theo ba giai đoạn, với giai đoạn đầu trên nguyên tắc sẽ có hiệu lực từ ngày Chủ Nhật 19/01/2025. Thỏa thuận này bao gồm 3 giai đoạn, mà giai đoạn đầu dự trù kéo dài trong 42 ngày kể từ Chủ Nhật 19/01/2025. Trong giai đoạn một, Hamas cam kết trả tự do cho 33 con tin, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em trong số hơn 98 con tin Israel còn bị tổ chức Hồi Giáo Palestine giam cầm sau loạt tấn công đẫm máu hôm 07/10/2023. Đổi lại, Israel phóng thích khoảng từ 1.000 đến 1.600 tù nhân Palestine. Tuy nhiên quân đội  Israel vẫn túc trực dọc đường biên giới giữa Israel và Gaza. Theo Thủ tướng Qatar là nhằm bảo đảm an ninh cho các chương trình trao đổi « tù nhân » giữa hai bên và nhất là bảo đảm cho những người di tản vì chiến tranh được trở về nguyên quán. Sau 16 ngày thỏa thuận ngừng bắn chính thức có hiệu lực, Israel và Hamas sẽ đàm phán về giai đoạn hai . Giai đoạn hai, Hamas sẽ phóng thích toàn bộ các con tin Israel còn bị giam cầm. Giai đoạn ba sẽ tập trung vào chương trình tái thiết Gaza, vào việc Hamas trao trả hài cốt các con tin Israel thiệt mạng trong 15 tháng qua./.  

Đảng cánh hữu Alternative für Deutschland (AfD – Lựa chọn khác cho nước Đức) đã bỏ phiếu áp đảo chống lại việc đưa vào cương lĩnh tranh cử năm 2025 một bản nghị quyết lên án Tổng thống Nga Vladimir Putin về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine.   Các đại biểu của đảng AfD đã tập trung tại một hội nghị ở Riesa, Đức vào ngày thứ Bảy (11/1) để quyết định cương lĩnh cho cuộc bầu cử Quốc hội bất thường sẽ diễn ra vào tháng Hai tới.   Ông Albrecht Glaser, một nghị viên của Quốc hội Liên bang Đức (Bundestag), đã đề xuất một nghị quyết buộc tội Nga không bảo đảm an toàn cho dân thường tại Ukraine, đồng thời tuyên bố rằng “AfD lên án hành động của Tổng thống Putin và một lần nữa kêu gọi tất cả các bên tham chiến ngừng bắn ngay lập tức và tổ chức đàm phán hòa bình”.   Theo kênh truyền hình N-tv, 69% đại biểu đã bỏ phiếu bác bỏ nghị quyết này. Trong khi đó, dự thảo cương lĩnh được lãnh đạo đảng phê chuẩn chỉ đề cập ngắn gọn đến cuộc chiến tranh, với nội dung: “Cuộc chiến tại Ukraine đã gây rối loạn trật tự hòa bình [vốn có] tại châu Âu”, theo hãng thông tấn Deutsche Presse-Agentur đưa tin.   Dự thảo này cũng nêu rõ rằng đảng AfD “nhìn nhận tương lai của Ukraine là một quốc gia trung lập, không thuộc NATO hay EU”, đồng thời kêu gọi khôi phục “hoạt động thương mại không bị gián đoạn” với Nga.   Là một đảng nổi tiếng với lập trường chống nhập cư, AfD hiện là đảng nhận được tỷ độ ủng hộ cao thứ hai tại Đức, theo các cuộc thăm dò. Đảng AfD thường bị cáo buộc lặp lại những luận điệu của Nga về cuộc chiến Nga-Ukraine.   Tuy nhiên, đảng AfD đã bác bỏ cáo buộc “thân Nga”, khẳng định rằng động thái tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kiev và áp đặt các lệnh trừng phạt đối với thương mại và xuất khẩu năng lượng của Nga không phục vụ lợi ích quốc gia của Đức.   Trong một cuộc trò chuyện gần đây với tỷ phú công nghệ Elon Musk, đồng lãnh đạo đảng AfD, bà Alice Weidel, lập luận rằng Liên minh châu Âu (EU) đã từ bỏ các nỗ lực ngoại giao để đối đầu nguy hiểm với Nga. Bà Weidel cảnh báo rằng cuộc chiến tranh này có thể “leo thang nghiêm trọng dẫn tới một cuộc đối đầu hạt nhân”.   Cuộc bầu cử Quốc hội sớm tại Đức đã được lên lịch tổ chức sau khi liên minh cầm quyền ba đảng tan rã vào cuối năm 2024 do bất đồng về vấn đề ngân sách.   Thiên Vân  

Nguyen Khan Đó là câu tục ngữ VN, phù với những gì Ukraina đã làm để chống lại cuộc xâm lược của siêu cường nguyên tử mạnh thứ hai thế giới. Nhờ “ló cái khôn” giúp Ukraina, không chỉ kháng cự hiệu quả mà nhiều lúc còn chiến đấu đôi công với siêu cường Nga một cách xuất sắc, việc xâm chiếm Kursk oblast của Nga là một trong những ví dụ. Đương nhiên nước yếu như Ukraina phải áp dụng chiến thuật bất đối xứng để chống lại một đạo quân Nga, đa dạng về binh chủng, vượt trội về quân số, mạnh mẽ về vũ khí hiện đại, áp đảo về thiết bị hạng nặng : Trực thăng vũ trang, chiến đấu cơ, xe tank, xe thiết giáp, đại pháo có nòng, đại pháo không nòng, đại pháo phòng không, hỏa tiễn tầm gần, hỏa tiễn tầm xa, hoa tiễn siêu thanh, hỏa tiễn liên lục địa ICBM (Oreshnik), các loại hạm chiến, tàu ngầm và nhiều chủng loại UAV v.v… Trong chiến lược bất đối xứng vệ quốc, Ukraina vừa đánh, vừa nghiên cứu, vừa phát triển đa dạng UAV giá rẻ hợp với thực chiến và hợp với túi tiền eo hẹp của con nhà nghèo để cung cấp cho chiến trường, bù đắp sự thiếu hụt pháo binh quá lớn của Ukraina so với pháo binh áp đảo của Nga. Khi khởi đầu cuộc chiến, 24/2/2022, những loại vũ khí hiệu quả giúp Ukraina kháng cự một cách bất đối xứng để Kyiv không rơi vào tay Nga trong 72 giờ như Nga đã ấn định, là vũ khí phòng không vác vai stinger, vũ khí chống tăng vác vai Javelin (của Mỹ) Cocktail molotov (bom xăng của quần chúng) và các dòng vũ khí cũ của LX v.v… Đặc biệt là UAV TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ. Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, UAV TB2 gần như là không lực lợi hại nhất của Ukraina, góp phần không nhỏ kỳ tích đánh đuổi cường quốc quân sự thứ hai thế giới chạy trối ch. ết khỏi phía Bắc và chung quanh Kyiv. Một chiến công khác của UAV TB2 là quấy nhiễu đánh lừa phòng không và Radar của siêu tuần dương hạm Moskva, soái hạm của hạm đội Biển Đen kiêu hùng, để hai hỏa tiễn Neptune âm thầm đánh chìm siêu chiến hạm này mà không bị đánh chặn. Trong giai đoạn hai, chiến sự diễn ra chủ yếu ở vùng đồng bằng Kharkiv, Donbas, Zaporizhia, Kherson… TB2 lu mờ, nhường ngôi cho các loại UAV nội địa giá rẻ, nhất là những loại UAV lai tên lửa tầm xa, góp phần tạo được 3 kỳ tích : 1. UAV phòng không: là các loại drones chuyên phá hủy các UAV, bao gồm cả UAV tầm xa và trực thăng vũ trang của Nga. Một chiếc trực thăng Nga đã bị UAV phòng không của Ukraina đánh rớt. 2. USV phòng không. Trực thăng vũ trang là khắc tinh của xe tăng, thiết giáp, bao gồm cả thuyền không người lái (USV). Song USV V5 của Ukraina có khả năng bắn rơi trực thăng vũ trang nhờ hai súng phòng không được tích hợp. Mới đây, hai trực thăng Mi8 nổi tiếng của Nga đã bị USV V5 bắn rơi xuống biển Đen. 3. Lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, drone trên trời phối hợp với các thiết bị không người lái (Robot) dưới đất của Ukraina đã đánh chiếm một làng ở khu vực Kharkiv mà không có một người lính Ukraina nào tham chiến, cứ như phim viễn tưởng. Ngoài ra, các UAV của Ukraina còn làm nên 2 đại chiến công mà người giàu trí tưởng tượng đến mấy cũng khó có thể tưởng tượng ra được : * Một là… UAV của Ukraina phá hủy nhiều kho bom đạn khổng lồ, nhiều kho nhiên liệu đồ sộ, nhiều sân bay, xe lửa, nhà máy sản xuất bom đạn, xí nghiệp quốc phòng, hệ thống phòng không, chiến đấu cơ các loại… ở khắp nước Nga, bao gồm cả thủ đô Mạc Tư Khoa. Đặc biệt rất nhiều nhà máy lọc dầu ở khắp nước Nga bị UAV tầm xa của Ukraina phá hủy khiến Nga không chỉ thất thu tiền bán nhiên liệu mà còn làm khan hiếm xăng dầu trong nước đến mức Nga phải ngưng xuất khẩu. * Hai là… USV (V5), tức BabySea của Ukraina đã phá hủy hoặc phá hỏng 15 chiến hạm của hạm đội Biển Đen, chính thức xua đuổi hạm đội Biển Đen vang bóng một thời của Nga, phải chạy trốn khỏi quân cảng Sevastopol ở bán đảo Crimea, về tránh trú ở các cảng xa của Nga, giao quyền thống trị Biển Đen cho các USV của Ukraina. Và hiện tại, Ukraina đã bắt đầu sản xuất hàng loạt UAV lai hỏa tiễn tầm xa, đủ sức và đủ nhiều để tấn công những mục tiêu quân sự quan trọng ở khắp nước Nga, bao gồm cả Moscow, mà không cần phải xin phép ai. Đúng là “Cái khó ló cái khôn”…/.  

Lê Xuân Nghĩa Trước việc Tổng thống Zelensky tuyên bố sẽ kết thúc trung chuyển khí đốt của Nga đến châu Âu, Thủ tướng Slovakia Robert Fico viết rằng: “Xung đột nghiêm trọng có thể nảy sinh” nếu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy “không cung cấp khí đốt cho chúng tôi”. Tổng thống Zelensky hôm qua cho biết: Ukraine sẽ không gia hạn hợp đồng trung chuyển khí đốt của Nga - sắp hết hạn trong năm nay. Chúng ta sẽ không cho phép họ kiếm thêm hàng tỉ đô la bằng máu của mình. “Nếu một quốc gia châu Âu nhận khí đốt và trả tiền cho Liên bang Nga, thì nước đó vẫn tài trợ cho chiến tranh. Chúng tôi sẽ không cho phép Nga kiếm thêm tiền từ cuộc chiến này. Thật đáng xấu hổ khi hôm nay Slovakia nêu ra vấn đề này " -  Zelensky nhấn mạnh./.  

Trung tướng Igor Kirillov, người đứng đầu lực lượng phòng thủ hạt nhân, hóa học và sinh học của Lực lượng vũ trang Nga, đã thiệt mạng sáng ngày 17.12 ở trung tâm Moscow. Hôm 16.12, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đã buộc tội Kirillov về tội sử dụng vũ khí hóa học bị cấm chống lại Ukraine trong chiến tranh. Ukraina coi trung tướng Nga Kirillov là tội phạm chiến tranh và là "mục tiêu hoàn toàn hợp pháp". Bình luận về sự việc này, các chuyên gia được hãng tin BBC trích dẫn cho rằng đây rõ ràng là một chiến dịch tấn công được hoạch định đến từng chi tiết. Các chất nổ đã được cất giấu trong một chiếc xe điện và được kích nổ từ xa. Nạn nhân, Trung tướng Gen Igor Kirillov, được cho là sĩ quan cao cấp nhất từng bị sát hại ngoài vùng chiến sự kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lăng Ukraine vào tháng 2/2022. Các nguồn tin từ Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) xác nhận trách nhiệm về sự vụ.   Việc tướng Kirillov bị ám sát ngay tại Moscow đã thực sự gây sốc cho giới quân sự - chính trị Nga dù trước đó từng xảy ra nhiều chiến dịch của Ukraine nhằm vào các lực lượng Nga trên lãnh thổ Ukraine.  Đối tượng chọn một chiếc xe điện làm phương tiện tấn công là có tính toán kỹ lưỡng. Người ta có thể nhìn thấy vô số những chiếc xe như vậy rải rác trên khắp các con phố ở Moscow. Tuy nhiên, điều lợi hại hơn là nó gần như không thu hút sự chú ý nào./.   

Tác giả Ambrose Evans-Pritchard, đăng trên tạp chí The Telegraph, đã phân tích rằng cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine do Putin phát động đang đẩy nước Nga vào tình trạng suy thoái sâu sắc, khiến chế độ này có nguy cơ sụp đổ tương tự như Liên Xô trước đây. Tác giả Ambrose Evans-Pritchard, đăng trên tạp chí The Telegraph, đã phân tích rằng cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine do Putin phát động đang đẩy nước Nga vào tình trạng suy thoái sâu sắc, khiến chế độ này có nguy cơ sụp đổ tương tự như Liên Xô trước đây. Tổ hợp công nghiệp quân sự: Lợi bất cập hại cho nền kinh tế Nga Cuộc chiến tại Ukraine kéo dài ba năm đã làm tiêu hao nguồn lực của cả hai bên. Trong khi Ukraine gặp khó khăn trên chiến trường, Nga cũng đang thua cuộc trong trận chiến kinh tế với tốc độ đáng báo động. Doanh thu xuất khẩu dầu mỏ – nguồn sống chính của nền kinh tế Nga – đã giảm mạnh, không đủ để duy trì cuộc chiến cường độ cao. Hơn nữa, không quốc gia nào sẵn sàng cho Điện Kremlin vay tiền. Nền kinh tế Nga, với sự phụ thuộc lớn vào quân sự hóa, đang rơi vào tình trạng tương tự nước Đức cuối năm 1917, khi bị phong tỏa và thiếu nhân lực có tay nghề. Các vấn đề hậu cần và kinh tế trong chiến dịch Ludendorff của Đức lúc bấy giờ là minh chứng rõ ràng cho sự thất bại của chiến tranh kinh tế. Uy tín của Putin suy yếu trên trường quốc tế Chiến thắng chiến lược của Nga ở Ukraine không còn chắc chắn, đặc biệt sau khi chế độ Assad ở Syria – đồng minh quan trọng của Nga – sụp đổ, làm tổn hại nghiêm trọng uy tín của Putin tại Trung Đông. Các chuyên gia nhận định rằng giới hạn về sức mạnh quân sự của Nga đã bộc lộ rõ ràng. Thổ Nhĩ Kỳ giờ đây chiếm vai trò chủ đạo trong khu vực. Các tướng lĩnh Nga thậm chí còn phải dựa vào sự can thiệp của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ để thoát khỏi tình thế nguy hiểm. Ngay cả khi Nga có thể giữ được căn cứ hải quân tại Tartus, điều này cũng phải phụ thuộc vào điều kiện do Thổ Nhĩ Kỳ áp đặt. Nền kinh tế Nga trước sức ép từ các lệnh trừng phạt Các lệnh trừng phạt của phương Tây, đặc biệt là từ Hoa Kỳ, đã bóp nghẹt nền kinh tế Nga. Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đây đã áp đặt tới 40 vòng trừng phạt lên Nga, làm suy yếu khả năng tài chính và công nghệ của Moscow.   Doanh thu từ xuất khẩu dầu mỏ của Nga – trụ cột chính của ngân sách quốc gia – đã giảm gần một nửa, chỉ còn khoảng 600 triệu USD mỗi ngày, trong khi chi phí chiến tranh chiếm tới 1/10 GDP. Ngân hàng Trung ương Nga buộc phải tăng lãi suất lên tới 21% để ngăn chặn lạm phát, nhưng động thái này lại làm tê liệt các doanh nghiệp và hệ thống tài chính. Sergei Chemezov, giám đốc tập đoàn quốc phòng Rostec, cảnh báo rằng nếu lãi suất tiếp tục ở mức này, hầu hết các công ty sẽ phá sản, bao gồm cả những nhà sản xuất vũ khí lớn nhất. Nga đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân lực và công nghệ Tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga, được tái thiết để phục vụ chiến tranh, đang phá hủy phần còn lại của nền kinh tế. Khoảng 800.000 lao động trẻ và có trình độ cao đã rời khỏi đất nước. Ngành công nghệ và quốc phòng thiếu hụt tới 1 triệu nhân sự, trong khi các lĩnh vực khác cũng chịu cảnh khan hiếm lao động nghiêm trọng. Ngành công nghiệp công nghệ cao của Nga cũng rơi vào bế tắc do không thể thay thế các linh kiện và thiết bị nhập khẩu từ phương Tây. Các sản phẩm thay thế từ Trung Quốc không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật và rủi ro bị trừng phạt thứ cấp khiến nhiều nhà cung cấp quốc tế từ chối hợp tác. Ngay cả quân đội Nga cũng phải đối mặt với tình trạng thiết bị lỗi thời hoặc không thể hoạt động hiệu quả. Dự báo ảm đạm về tương lai kinh tế Nga Dự trữ tài chính của Điện Kremlin đang cạn kiệt nhanh chóng. Quỹ Tài sản Quốc gia đã giảm xuống mức thấp nhất trong 16 năm, chỉ còn 54 tỷ USD tài sản thanh khoản. Nga cũng phải bán tháo vàng dự trữ để duy trì ngân sách. Trong khi đó, giá dầu thô – vốn đã giảm mạnh – có khả năng còn xuống thấp hơn nữa nếu Saudi Arabia quyết định tăng sản lượng dầu giá rẻ để giành lại thị phần trên thị trường toàn cầu. Giá dầu thấp, kết hợp với sự cô lập kinh tế và công nghệ, có thể là cú đòn chí mạng với nền kinh tế Nga. Theo nhiều chuyên gia, kịch bản sụp đổ của chế độ Putin – tương tự như Liên Xô vào những năm 1980 – không còn là điều viển vông. Kết luận Cuộc chiến Ukraine đã trở thành một gánh nặng kinh tế, chính trị và quân sự lớn đối với Nga. Chỉ cần một cú sốc nữa từ Trung Đông hoặc sự sụt giảm giá dầu, chế độ của Putin có thể đối mặt với nguy cơ sụp đổ toàn diện. Thành Lộc - báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC Theo The Telegraph  

Tác giả: Tim Wallace. Suốt hàng thập kỷ qua, giới tinh hoa cánh Tả của Anh đã ngưỡng mộ mô hình xã hội chi tiêu cao của châu Âu với một sự thán phục nhất định. Pháp, Đức và các quốc gia Bắc Âu từ lâu đã được coi là hình mẫu, có lẽ qua lăng kính màu hồng, về những gì Vương quốc Anh có thể đạt được nếu chính phủ không quá keo kiệt. Dưới sự lãnh đạo của Sir Keir Starmer, Đảng Lao động quyết tâm xây dựng một nhà nước lớn hơn cho đất nước. Các dự báo chính thức được công bố cùng với Ngân sách vào tháng trước cho thấy chi tiêu của chính phủ sẽ chiếm khoảng 45% GDP. Chưa bao giờ mức chi tiêu đạt được ở mức độ này trước đây; nó chỉ tăng vọt tạm thời trong những thời điểm tồi tệ nhất của đất nước – bao gồm đại dịch, cuộc khủng hoảng tài chính và cú sốc dầu mỏ những năm 1970. Vậy là cuối cùng, Vương quốc Anh có cơ hội trở thành một nền dân chủ xã hội chi tiêu cao như mơ ước của Đảng Lao động. Thật không may, đây lại là thời điểm mà Christine Lagarde chọn để đưa ra một cảnh báo hết sức sắc bén: Các mô hình xã hội của châu Âu đang hoàn toàn không bền vững. Những nền kinh tế yếu kém và thiếu tính cạnh tranh có nguy cơ cạn kiệt nguồn lực để duy trì các nhà nước phúc lợi rộng lớn của mình, trừ khi họ có thể đảo ngược hàng thập kỷ suy thoái tương đối và bắt chước thành công vượt trội của Mỹ trong lĩnh vực công nghệ, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đã cảnh báo. “Tăng trưởng năng suất ở châu Âu đang ngày càng chậm lại, điều này có nghĩa là khả năng tạo ra thu nhập của chúng ta đang suy giảm. Nếu không có biện pháp kịp thời, chúng ta sẽ phải đối mặt với một tương lai có thuế thấp hơn và tỷ lệ nợ cao hơn,” bà phát biểu trong một bài diễn văn tại Paris. “Chúng ta đang đối diện với tỷ lệ phụ thuộc vào người già ngày càng tăng, điều này sẽ khiến chi tiêu công cho lương hưu gia tăng. Hơn nữa, ước tính các chính phủ sẽ phải chi hơn 1 nghìn tỷ euro (836 tỷ bảng Anh) mỗi năm để đáp ứng nhu cầu đầu tư cho biến đổi khí hậu, đổi mới sáng tạo và quốc phòng. “Nếu chúng ta không thể nâng cao năng suất, chúng ta sẽ đối mặt với nguy cơ thiếu nguồn lực cho các khoản chi tiêu xã hội.” Những áp lực này sẽ chỉ ngày càng gia tăng. Lương hưu, ví dụ, đang trở nên ngày càng đắt đỏ. Hơn một phần năm dân số của Tây Ban Nha, Đức và Pháp hiện đã trên 65 tuổi. Ở Italy, gần một phần tư dân số đã đạt đến độ tuổi này. Hai thập kỷ trước, không quốc gia nào có tỷ lệ dân số trên 65 tuổi vượt quá 20%. Các dự báo từ Liên Hợp Quốc cho thấy sự gia tăng này sẽ còn rõ rệt hơn trong tương lai. Ở Italy, ví dụ, hơn một phần ba dân số sẽ trên 65 tuổi vào năm 2040. Tại Vương quốc Anh, không chỉ tỷ lệ người hưởng lương hưu đang gia tăng – mặc dù tuổi nghỉ hưu đã được nâng lên – mà mức độ hào phóng của các khoản trợ cấp mà họ nhận được cũng đang tăng lên. Chế độ “khoá ba” có nghĩa là lương hưu nhà nước sẽ tăng theo mức cao nhất từ ba yếu tố: lạm phát, mức lương hoặc 2,5% mỗi năm, đồng nghĩa với việc các khoản trợ cấp lương hưu khi về già sẽ, theo thời gian, đảm bảo tăng nhanh hơn thu nhập của những người nộp thuế, những người đóng góp cho chi phí này. Bên cạnh đó là chi phí chăm sóc sức khỏe cho những người hưởng lương hưu. Như bà Lagarde đã phát biểu: “Chúng ta đang và sẽ tiếp tục phải đối mặt với chi phí ngày càng tăng do môi trường an ninh thay đổi, dân số già đi và quá trình chuyển đổi khí hậu.”   Việc cắt giảm bất kỳ khoản trợ cấp nào trong số đó là vô cùng khó khăn, như các chính phủ Anh liên tiếp đã nhận ra. Không có gì ngạc nhiên khi các cử tri, những người đã đóng thuế để chi trả cho các thế hệ người hưởng lương hưu trước đây, cảm thấy bức xúc khi bị yêu cầu nhận ít hơn. Tương tự, ở Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron đã phải đối mặt với các cuộc biểu tình lan rộng phản đối kế hoạch tăng tuổi nghỉ hưu. Đảng Quốc gia của Marine Le Pen đã giành được nhiều chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm nay, một phần nhờ vào cam kết đảo ngược việc tăng tuổi nghỉ hưu. Chi phí cũng đang gia tăng đối với các nhóm tuổi khác, với các khoản trợ cấp nuôi con hào phóng hơn ở Anh, cùng với sự gia tăng số lượng người nhận trợ cấp trong độ tuổi lao động. Châu Âu đang “tụt lại phía sau” Nếu người châu Âu muốn tiếp tục tận hưởng những phúc lợi hào phóng như vậy, họ cần phải tìm cách chi trả cho các hóa đơn, bà Lagarde nói.   “Châu Âu đang phải đối mặt với nhiều sức ép. Tốc độ thay đổi công nghệ nhanh chóng do cuộc cách mạng số đã khiến chúng ta tụt lại phía sau,” bà Chủ tịch ECB và cựu Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) phát biểu. “Chúng ta cần phải thích ứng nhanh chóng với một môi trường địa chính trị thay đổi và khôi phục lại vị thế đã mất về tính cạnh tranh và đổi mới sáng tạo. Nếu không làm được điều này, chúng ta có thể sẽ đánh mất khả năng tạo ra sự giàu có cần thiết để duy trì mô hình kinh tế và xã hội của mình, một mô hình mà đại đa số người châu Âu vẫn hết sức trân trọng.” Trong khi nền kinh tế Mỹ phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch Covid, sự phục hồi của châu Âu lại khá khiêm tốn, với việc nền kinh tế Đức gần như không tăng trưởng so với mức năm 2019. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ đơn thuần là hậu quả của các đợt phong tỏa. Trong suốt 20 năm qua, năng suất lao động ở Mỹ tăng gấp đôi so với khu vực đồng euro. Sản lượng mỗi giờ làm việc ở Mỹ đã tăng hơn một phần tư, trong khi ở khu vực đồng euro, con số này chưa đến 13%. Tại Vương quốc Anh, tình hình còn tệ hơn, với năng suất lao động chỉ tăng chưa tới một phần mười./. Nguồn: Tim Wallace, “Why the sun is setting on European-style welfarism,” Yahoo Finance, 20/11/2024.  Biên dịch: Phong trào Duy Tân.  

Tác giả: Kenneth Rogoff Khi Đức và Pháp bước vào một năm nữa với mức tăng trưởng gần như bằng không, rõ ràng chỉ riêng các biện pháp kích thích kinh tế theo mô hình Keynes sẽ không đủ để giúp họ thoát khỏi tình trạng trì trệ hiện tại. Để khôi phục lại động lực và khả năng linh hoạt cần thiết nhằm đối phó với thuế quan của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, các nền kinh tế lớn nhất châu Âu phải thực hiện những cải cách cấu trúc toàn diện. CAMBRIDGE – Khi châu Âu chuẩn bị đối mặt với khả năng chiến tranh thương mại sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức vào tháng 1, hai nền kinh tế lớn nhất của khu vực đang gặp khó khăn. Trong khi Đức bước vào năm thứ hai liên tiếp với mức tăng trưởng gần như bằng không, Pháp dự kiến chỉ tăng trưởng dưới 1% vào năm 2025. Liệu sự trì trệ kinh tế của châu Âu có phải do thiếu các biện pháp kích thích kinh tế theo mô hình Keynes, hay là do các nhà nước phúc lợi cồng kềnh và trì trệ? Dù lý do là gì, điều rõ ràng là những ai tin rằng các biện pháp đơn giản như tăng thâm hụt ngân sách hoặc giảm lãi suất có thể giải quyết các vấn đề của châu Âu là không thực tế. Chẳng hạn, các chính sách kích thích kinh tế quyết liệt của Pháp đã đẩy thâm hụt ngân sách lên 6% GDP, trong khi tỷ lệ nợ công/GDP đã tăng mạnh lên 112%, so với 95% vào năm 2015. Vào năm 2023, Tổng thống Emmanuel Macron đối mặt với các cuộc biểu tình lan rộng sau quyết định nâng tuổi nghỉ hưu từ 62 lên 64 – một bước đi có ý nghĩa, nhưng chỉ mới giải quyết phần ngọn của các vấn đề tài chính nghiêm trọng mà đất nước này đang phải đối mặt. Như Thống đốc Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde gần đây đã cảnh báo, quỹ đạo tài chính của Pháp sẽ không thể bền vững nếu không có những cải cách toàn diện. Nhiều người theo chủ nghĩa tiến bộ ở Mỹ và Anh ngưỡng mộ mô hình chính phủ lớn của Pháp và hy vọng các quốc gia của họ sẽ áp dụng các chính sách tương tự. Tuy nhiên, các thị trường nợ gần đây đã bắt đầu nhận ra những rủi ro do nợ công của Pháp ngày càng tăng. Điều đáng chú ý là hiện nay chính phủ Pháp phải trả mức phí rủi ro cao hơn cả Tây Ban Nha. Với lãi suất thực trên nợ công của các nền kinh tế phát triển dự kiến sẽ duy trì ở mức cao – trừ khi xảy ra suy thoái – Pháp không thể chỉ dựa vào tăng trưởng để giải quyết các vấn đề nợ nần và lương hưu. Thay vào đó, gánh nặng nợ nần của nước này gần như chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế dài hạn. Vào năm 2010 và 2012, Carmen M. Reinhart và tôi đã công bố hai bài nghiên cứu chỉ ra rằng nợ công quá mức có hại cho tăng trưởng kinh tế. Các nền kinh tế trì trệ và nợ nần của châu Âu và Nhật Bản là những ví dụ điển hình cho động lực này, như các nghiên cứu học thuật sau này đã chứng minh. Gánh nặng nợ nần lớn làm cản trở tăng trưởng GDP bằng cách hạn chế khả năng của chính phủ trong việc đối phó với suy thoái và khủng hoảng kinh tế. Với tỷ lệ nợ công/GDP chỉ 63%, Đức có dư địa tài chính rộng rãi để hồi phục cơ sở hạ tầng đang xuống cấp và cải thiện hệ thống giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu. Nếu được thực hiện hiệu quả, những khoản đầu tư này có thể tạo ra đủ tăng trưởng dài hạn để bù đắp chi phí. Tuy nhiên, không gian tài chính chỉ có giá trị khi được sử dụng một cách khôn ngoan: trên thực tế, “phanh nợ” của Đức – giới hạn thâm hụt ngân sách hàng năm ở mức 0,35% GDP – đã chứng minh là quá cứng nhắc, và chính phủ kế nhiệm sẽ phải tìm cách linh hoạt hơn để vượt qua nó. Hơn nữa, việc tăng chi tiêu công sẽ không tạo ra tăng trưởng bền vững nếu không đi kèm với những cải cách sâu rộng. Cụ thể, Đức cần khôi phục lại các yếu tố quan trọng trong các cải cách Hartz, được cựu Thủ tướng Gerhard Schröder thực hiện vào đầu những năm 2000. Những biện pháp này, đã giúp thị trường lao động của Đức trở nên linh hoạt hơn rất nhiều so với Pháp, đóng vai trò quan trọng trong việc biến Đức từ “bệnh nhân của châu Âu” thành một nền kinh tế năng động. Tuy nhiên, sự chuyển hướng sang chính sách kinh tế thiên tả đã đảo ngược nhiều thành quả này, làm suy yếu nghiêm trọng hiệu quả mà Đức từng tự hào. Khả năng xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng của Đức đã rõ ràng bị ảnh hưởng; một ví dụ nổi bật là sân bay Brandenburg ở Berlin, cuối cùng mới được khai trương vào năm 2020 – muộn hơn 10 năm so với dự định và với chi phí gấp ba lần ước tính ban đầu. Đức cuối cùng sẽ vượt qua được tình trạng trì trệ hiện tại, nhưng câu hỏi quan trọng là mất bao lâu. Vào đầu tháng này, Thủ tướng Olaf Scholz đã sa thải Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner, dẫn đến sự sụp đổ của chính phủ liên minh yếu ớt của ông. Với cuộc bầu cử dự kiến vào ngày 23 tháng 2, Scholz, người thiếu sức hút, giờ đây buộc phải nhường bước và để một đảng viên Dân chủ Xã hội khác lãnh đạo, nếu không muốn đối mặt với nguy cơ tan rã đảng mình. Đến nay, Scholz vẫn kháng cự trước các lời kêu gọi từ bỏ chiến dịch tái cử, điều này đang đe dọa cơ hội duy trì quyền lực của đảng ông. Sự do dự của ông trong việc nhường bước phản ánh tình huống của Tổng thống Mỹ Joe Biden, người đã chần chừ quá lâu trong việc trao quyền cho một ứng viên trẻ hơn, một sai lầm rõ ràng đã góp phần vào thất bại quyết định của bà trong cuộc bầu cử. Giữa cơn khủng hoảng chính trị, Đức đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng nghiêm trọng, đe dọa vị thế là cường quốc kinh tế của châu Âu. Khi cuộc chiến ở Ukraine vẫn tiếp tục làm suy yếu niềm tin của các nhà đầu tư, nền công nghiệp của Đức vẫn chưa thể phục hồi sau sự mất mát của nguồn năng lượng giá rẻ từ Nga. Trong khi đó, ngành ô tô của Đức gặp khó khăn trong việc chuyển đổi từ xe chạy xăng sang xe điện, bị tụt lại phía sau các đối thủ toàn cầu, và xuất khẩu sang Trung Quốc – nền kinh tế cũng đang gặp khó khăn – đã giảm mạnh. Những vấn đề này có thể được giải quyết nếu một chính phủ bảo thủ, theo định hướng thị trường lên nắm quyền vào năm tới. Tuy nhiên, việc đưa Đức trở lại đúng hướng sẽ không dễ dàng, vì sự ủng hộ của công chúng đối với các cải cách mang tính cấu trúc vẫn còn rất thấp. Nếu không có những thay đổi mạnh mẽ, nền kinh tế Đức sẽ khó có thể lấy lại sự năng động và linh hoạt cần thiết để đối phó với tác động của các cuộc chiến thuế quan sắp tới từ Trump. Mặc dù hầu hết các nền kinh tế châu Âu khác đang đối mặt với những thách thức tương tự, Ý có thể sẽ hoạt động tốt hơn một chút dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Giorgia Meloni – có thể coi là nhà lãnh đạo hiệu quả nhất ở châu Âu hiện nay. Tây Ban Nha và một số nền kinh tế nhỏ hơn, đặc biệt là Ba Lan, có thể sẽ lấp đầy một phần khoảng trống mà Đức và Pháp để lại. Tuy nhiên, họ không thể hoàn toàn bù đắp được sự yếu kém của hai nền kinh tế lớn nhất EU. Triển vọng kinh tế sẽ còn u ám hơn nhiều nếu không có sức hấp dẫn lâu dài của châu Âu như một điểm đến du lịch, đặc biệt là đối với du khách Mỹ, những người đang hỗ trợ ngành công nghiệp này nhờ vào đồng đô la mạnh. Tuy vậy, triển vọng cho năm 2025 vẫn chưa sáng sủa. Mặc dù các nền kinh tế châu Âu có thể vẫn phục hồi, nhưng các biện pháp kích thích Keynesian sẽ không đủ để duy trì một mức độ tăng trưởng mạnh mẽ./. – Kenneth Rogoff, cựu kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), là Giáo sư Kinh tế học và Chính sách Công tại Đại học Harvard và là người nhận Giải thưởng Deutsche Bank về Kinh tế Tài chính năm 2011. Ông là đồng tác giả (cùng Carmen M. Reinhart) của cuốn sách This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly (Princeton University Press, 2011) và là tác giả của cuốn sách sắp ra mắt Our Dollar, Your Problem (Yale University Press, 2025).  

Khanh Nguyen Tổng thống Hàn Quốc đã gây chấn động cả nước vào tối thứ Ba khi bất ngờ tuyên bố thiết quân luật ở nền dân chủ châu Á, lần đầu tiên sau gần 50 năm. Quyết định quyết liệt của Yoon Suk-yeol - được công bố trong một chương trình truyền hình đêm khuya - đề cập đến "các thế lực chống nhà nước" và mối đe dọa từ Triều Tiên. Nhưng mọi chuyện nhanh chóng trở nên rõ ràng rằng điều đó không phải do các mối đe dọa bên ngoài thúc đẩy mà do những rắc rối chính trị tuyệt vọng của chính ông. Tuy nhiên, tuyên bố này đã khiến hàng ngàn người tập trung trước quốc hội để phản đối, trong khi các nhà lập pháp đối lập kêu gọi tiến hành một cuộc bỏ phiếu khẩn cấp để loại bỏ biện pháp này. Bị thất bại với những phản ứng liên tục từ nhiều phía khi ban bố lệnh, Tổng thống Yoon đã phải chấp nhận cuộc bỏ phiếu của quốc hội và dỡ bỏ lệnh thiết quân luật. Các nhà quan sát cho rằng Yoon đang hành động trong tình trạng giống như đang bị bao vây, nhưng thiếu những lời giải thích rõ ràng với công chúng. Trong bài phát biểu tối thứ Ba, ông Yoon nói rằng những nỗ lực của phe đối lập đang nhằm làm suy yếu chính phủ của ông, trước khi ra tuyên bố thiết quân luật để "đè bẹp các lực lượng chống nhà nước đang cố hủy hoại mọi thứ". Sắc lệnh của ông là tạm thời giao cho quân đội nắm quyền - với lực lượng quân đội và cảnh sát đặc biệt được triển khai đến tòa nhà quốc hội, nơi người ta nhìn thấy trực thăng quần đảo và hạ cánh trên mái nhà. Truyền thông địa phương cũng chiếu trên TV cảnh những người lính đeo mặt nạ, mang theo súng tiến vào tòa nhà trong khi các nhân viên dân sự cố gắng ngăn chặn họ bằng bình cứu hỏa. Khoảng 23:00 giờ địa phương hôm thứ Ba (14:00 GMT), quân đội đã ban hành sắc lệnh cấm các cuộc biểu tình và hoạt động của quốc hội và các nhóm chính trị, đồng thời đặt giới truyền thông dưới sự kiểm soát của chính phủ. Nhưng phản ứng của một quốc gia dân chủ thật sự, là ngay lập tức các chính trị gia Hàn Quốc gọi tuyên bố của Yoon là bất hợp pháp và vi hiến. Lãnh đạo đảng của ông Yoon, Đảng Quyền lực Nhân dân bảo thủ, cũng gọi hành động của Yoon là "một bước đi sai lầm". Trong khi đó, lãnh đạo đảng đối lập lớn nhất đất nước, Lee Jae-myung của Đảng Dân chủ tự do, kêu gọi các nghị sĩ của ông tập trung tại quốc hội để bỏ phiếu bác bỏ tuyên bố này. Ông cũng kêu gọi người dân Hàn Quốc bình thường nên có mặt tại quốc hội để phản đối. “Xe tăng, xe bọc thép chở quân và những người lính cầm súng và dao sẽ cai trị đất nước… Đồng bào của tôi, hãy đi đến với Quốc hội.” Hàng ngàn người hưởng ứng lời kêu gọi, đổ xô tập trung bên ngoài quốc hội đã được canh gác nghiêm ngặt. Người biểu tình hô vang: “Không thiết quân luật!” và “đánh đổ chế độ độc tài”. Phương tiện truyền thông địa phương phát sóng từ địa điểm này cho thấy một số vụ xô xát giữa người biểu tình và cảnh sát tại cổng. Nhưng bất chấp sự hiện diện của quân đội, căng thẳng không leo thang thành các tình huống bạo lực. Các nhà lập pháp đã leo qua các chướng ngại vật - thậm chí đi hàng những người lính của quân đội để vào phòng bỏ phiếu ngay sau đó. Ngay sau 01:00 sáng ngày thứ Tư, quốc hội Hàn Quốc, với 190 trong số 300 thành viên có mặt, đã bỏ phiếu bác bỏ biện pháp này. Tuyên bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon bị phán quyết là vô hiệu. Thiết quân luật là quy định tạm thời của chính quyền quân sự trong thời điểm khẩn cấp, khi chính quyền dân sự được coi là không thể hoạt động. Lần cuối cùng nó được tuyên bố ở Hàn Quốc là vào năm 1979, khi nhà độc tài quân sự lâu năm của đất nước Park Chung-hee bị ám sát trong một cuộc đảo chính. Lệnh thiết quân luật chưa bao giờ được sử dụng kể từ khi đất nước này trở thành một nền dân chủ nghị viện vào năm 1987. Nhưng hôm thứ Ba, Tổng thống Yoon đã gây sốc khi nói trong một bài phát biểu quốc gia rằng ông ta đang cố gắng cứu Hàn Quốc khỏi "các thế lực thù địch chống nhà nước". Yoon, người có lập trường cứng rắn hơn đáng kể đối với Triều Tiên so với những người tiền nhiệm, đã mô tả phe đối lập chính trị là những người ủng hộ Triều Tiên - nhưng không đưa ra bằng chứng. Theo quy định của thiết quân luật, quân đội được trao thêm quyền hạn và có thể đình chỉ các quyền hoạt động dân sự đối với công dân, cũng như các bỏ qua các tiêu chuẩn và biện pháp bảo vệ pháp quyền. Bất chấp việc quân đội tuyên bố hạn chế hoạt động chính trị và truyền thông - những người biểu tình và chính trị gia đã đồng khẳng định lý do để đưa ra thiết quân lực không thuyết phục. Hiện không có dấu hiệu nào cho thấy chính phủ nắm được quyền kiểm soát các phương tiện truyền thông tự do - Yonhap, đài truyền hình quốc gia và các cơ quan truyền thông khác vẫn tiếp tục đưa tin một cách bình thường. Những nhà lập pháp đã cùng chạy về Quốc hội Hàn Quốc để họp khẩn cấp ngay sau tuyên bố của Tổng thống Yoon, nhằm ngăn chặn biện pháp thiết quân luật Yoon Suk-yeol được bầu làm tổng thống vào tháng 5 năm 2022 với tư cách là một người bảo thủ theo đường lối cứng rắn, nhưng mất đi những phần quyền lực quan trọng, kể từ tháng 4 khi phe đối lập giành chiến thắng vang dội, chiếm đa số ghế trong quốc hội. Chính phủ của Yoon Suk-yeol kể từ đó đã không thể thông qua các dự luật mà họ muốn, và thay vào đó chỉ còn quyền phủ quyết các dự luật do phe đối lập tự do thông qua. Yoon Suk-yeol cũng chứng kiến ​​tỷ lệ ủng hộ sụt giảm - dao động quanh mức thấp 17% - do ông vướng vào một số vụ bê bối tham nhũng trong năm nay - bao gồm một vụ liên quan đến việc Đệ nhất phu nhân nhận túi quà với chiếc Dior và một vụ khác liên quan đến thao túng cổ phiếu. Tháng trước, Yoon Suk-yeol đã buộc phải đưa ra lời xin lỗi trên truyền hình quốc gia , nói rằng ông đang thành lập một văn phòng giám sát các nhiệm vụ của Đệ nhất phu nhân. Nhưng ông từ chối một cuộc điều tra rộng hơn mà các đảng đối lập đã kêu gọi. Cách đây một tuần, phe đối lập đề xuất cắt giảm một dự luật ngân sách lớn của chính phủ - dự luật này không thể phủ quyết. Cùng lúc đó, phe đối lập cũng đưa ra ý luận tội tội các thành viên nội các và một số công tố viên hàng đầu - trong đó có người đứng đầu cơ quan kiểm toán của chính phủ - vì đã không điều tra Đệ nhất phu nhân. Tuyên bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon khiến dân chúng rơi vào trạng thát bất ổn trong trong suốt sáu giờ đồng hồ, người Hàn Quốc bối rối không hiểu lệnh thiết quân luật đang phục vụ cho chuyện gì. Bất chấp sự hiện diện dày đặc của quân đội và cảnh sát ở thủ đô, việc tiếp quản của quân đội đã không thành hiện thực. Hiện chưa rõ điều gì sẽ xảy ra và hậu quả sẽ ra sao đối với Tổng thống Yoon. Một số người biểu tình tụ tập bên ngoài hội nghị vào tối thứ Ba cũng đã hét lên: "Hãy bắt giữ Yoon Suk-yeol". Hành động đầy liều lĩnh của ông ta đã khiến cả nước Hàn bị choáng váng - nơi tự coi mình là một nền dân chủ hiện đại, thịnh vượng đã tiến xa kể từ những ngày độc tài. Đây đang được coi là thách thức lớn nhất đối với xã hội dân chủ đó trong nhiều thập kỷ. Các chuyên gia cho rằng nó có thể gây tổn hại đến danh tiếng của Hàn Quốc với tư cách là một nền dân chủ thậm chí còn hơn cả cuộc bạo loạn ngày 6 tháng 1 ở Mỹ. Giải thích về hành động này, Leif-Eric Easley tại Đại học Ewha ở Seoul nói: “Tuyên bố thiết quân luật của Yoon dường như vừa vi phạm pháp lý vừa là một tính toán sai lầm chính trị, gây rủi ro không cần thiết cho nền kinh tế và an ninh của Hàn Quốc”. “Ông ấy có vẻ giống như một chính trị gia đang bị bao vây, đang thực hiện một hành động tuyệt vọng chống lại các vụ bê bối ngày càng gia tăng, cản trở thể chế và kêu gọi luận tội, tất cả những điều này hiện có khả năng sẽ gia tăng.” Phát biểu ngay sau cuộc bỏ phiếu dỡ bỏ lệnh thiết quân luật, chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Woo Won-Sik đã nói hôm thứ Tư: “Chúng tôi sẽ cùng người dân bảo vệ nền dân chủ”. Câu chuyện của Hàn Quốc làm bừng sáng một giá trị về chế độ dân chủ, và người dân sống trong chế độ dân chủ, tức công dân có quyền ra quyết định để thay đổi vận mệnh đất nước, chứ không chỉ chịu đựng những quyết định độc tài từ trên áp đặt xuống và phải bị lắng nghe và chấp hành tuyệt đối. Và quốc hội trong một chế độ dân chủ tự do, là có hành động cũng như sự độc lập trong tư duy của mình, chọn đồng ý hay phủ quyết với mục đích phục vụ cho quyền lợi của dân tộc và đất nước, chứ không phải chỉ biết chạy theo ý lãnh đạo tối cao sắp đặt sẵn./. Ảnh: Người dân đã cùng xuống đường bên ngoài Quốc hội vào tối thứ Ba để phản đối việc ban bố tình trạng thiết quân luật bất ngờ. Các cuộc biểu tình rầm rộ vẫn là sự kiện chính trị tự do của công dân, vốn thường xuyên và phổ biến ở nước này. Đây là nét khác biệt đặc trưng với một chế độ độc tài.

Đỗ Kim Thêm Bối cảnh Kể từ khi Nga tấn công Ukraine vào năm 2022, chính giới phương Tây và các chuyên gia an ninh tranh luận sôi nổi về vấn đề liệu Nga có đe dọa khối NATO và khởi chiến chống châu Âu không.  Cho dù đến nay, một cuộc tấn công như vậy chưa xảy ra, nhưng dựa theo tinh thần hiếu chiến và khả năng tiến hành chiến tranh của Nga tại Ukraine, chính giới và công luận cho là Tổng thống Nga Vladimir Putin ​​sẽ thử thách sức mạnh quân sự của phương Tây bằng cách tấn công vào một trong các quốc gia ở sườn phía Đông của khối NATO. Theo các kịch bản được suy diễn thì diễn biến có thể sẽ hình thành trong 5 đến 8 năm tới.  Trước tình thế đổi thay nghiêm trọng, Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang Đức Boris Pistorius (SPD) đã lên tiếng yêu cầu là Đức phải “sẵn sàng ứng chiến”. Bruno Kahl, Giám đốc Cơ quan Tình báo Liên bang Đức nhận định là Nga luôn coi Đức là kẻ thù và quân đội Nga có thể sẽ gây chiến nhắm vào khối NATO muộn nhất là vào cuối thập niên này.  Để ứng phó, khối NATO cũng đang cân nhắc các đe dọa của Nga một cách nghiêm túc. Bằng chứng là trong cuộc tập trận “Steadfast Noon” vào tháng 10 năm 2024, liên minh NATO đã thử nghiệm các khả năng phòng thủ bằng vũ khí hạt nhân. Các máy bay chiến đấu có khả năng vận chuyển bom hạt nhân của Mỹ đồn trú ở châu Âu cũng tham gia cuộc thao diễn này. Trong bối cảnh đầy biến động khôn lường hiện nay, liệu Nga có giao chiến với khối NATO tại châu Âu không và chiến tranh thế giới thứ ba sẽ bùng nổ không. Nguy cơ chiến tranh theo quan điểm Nga  Kể từ khi bắt đầu xâm lược Ukraine, Nga đã nhiều lần đưa ra những lời tuyên bố trái ngược nhau về các kế hoạch quân sự.  Một mặt, Nga cho rằng việc chính giới phương Tây hoang mang lo sợ về một cuộc tấn công của Nga là không có cơ sở thực tế, vì các nhận định này dựa trên các nguồn tin sai lệch.  Ngược lại, chính phương Tây mới là mối đe dọa thường trực cho Nga. Trước đây, Putin đã cảnh báo về một cuộc chạy đua mới về vũ trang hạt nhân và đề nghị các cường quốc nên đàm phán để tìm các sáng kiến ​​giải trừ.  Mặt khác, Nga liên tục đe dọa sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân để chống lại Ukraine và khối NATO. Tháng 11 năm 2024, Putin đã phê chuẩn một chủ trương mới về việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Theo học thuyết này, một cuộc tấn công bằng vũ khí hạt nhân giờ đây cũng có thể được sử dụng nhằm để đáp trả các cuộc tấn công bằng vũ khí thông thường nếu nó xuất phát từ một cường quốc hạt nhân.  Với sự thay đổi quan điểm, Nga muốn nhắm phản đối Mỹ và Anh, khi cả hai cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa nhắm vào các mục tiêu trong lãnh thổ Nga. Sergei Naryshkin, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo nước ngoài của Nga tuyên bố là sẽ trừng phạt những quốc gia của phương Tây nào cho phép tấn công bằng vũ khí tầm xa trên lãnh thổ Nga. Hành vi xâm lược của từng quốc gia riêng biệt cũng sẽ bị coi là trực tiếp xâm lược của toàn bộ liên minh. Mối đe dọa của Nga theo quan điểm của phương Tây Các chuyên gia về an ninh quốc tế của phương Tây cùng có một lập luận chung là Nga có ý định muốn công khai phá hủy trật tự thế giới đã được hình thành từ thời Chiến tranh Lạnh để nhằm lập ra một trật tự thế giới mới do Nga thống trị. Do đó, nhìn chung, Nga đang là mối đe dọa quân sự đối với khối NATO và châu Âu.  Cụ thể, Tổng thống Vladimir Putin đã nhiều lần tuyên bố về quyền bá chủ châu Âu mà tối hậu thư gửi tới các quốc gia thuộc khối NATO từ tháng 12/2021 là một ví dụ. Trong đó, Nga kêu gọi khối NATO không nên thu nhận hai quốc gia Ukraine và Georgia vào liên minh.  Ngoài ra, Nga còn yêu cầu khối NATO rút quân ra khỏi các quốc gia không thuộc khối NATO trước năm 1997, chủ yếu là các quốc gia thuộc Hiệp ước Warsaw trước đây.  Nhìn trong toàn cảnh, mối đe dọa của Nga gây sốc chung cho phương Tây, vì đây không phải là việc hù dọa đơn thuần, mà cuộc chiến Ukraine cho thấy là Nga đã tiến hành để đạt được mục tiêu xâm lược và đồng thời Nga đe dọa sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân để ngăn chặn phương Tây hỗ trợ cho Ukraine.  Sau khi Donald Trump tái thắng cử, vấn đề an ninh phòng thủ trở nên khẩn thiết hơn. Giới hoạch định chính sách của châu Âu lo sợ là Tổng thống Trump sẽ không thực hiện các nghĩa vụ hỗ trợ cho khối NATO; do đó, đã đến lúc phải tự mình lo liệu việc chế tạo bom hạt nhân để đơn phương răn đe Nga.  Nguy cơ tổn thương  Các quốc gia có nhiều kinh nghiệm với Nga hiện nay đồng thanh lên tiếng báo động về nguy cơ tổn thương nếu bị Nga tấn công. Suy diễn chung cho rằng các nước Ba Lan, vùng Baltic, Cộng hòa Séc và các quốc gia khác như Phần Lan và Đan Mạch sẽ là nạn nhân đầu tiên. Các quốc gia khác sẽ bị Nga lần lượt tấn công trong vòng 3 đến 5 năm sau.  Tình hình thay đổi nhanh hay chậm hoàn toàn tuỳ thuộc vào phương cách Nga vận hành nền kinh tế phục vụ cho chiến tranh. Mặt khác, ngân sách của Nga có thể tài trợ chiến phí được bao lâu, hai vấn đề này không ai có thể trả lời chính xác. Nhưng Nga quan tâm đến khía cạnh tâm lý, đặc biệt là việc phát động xung lực quân sự và chờ đợi các bất đồng chính trị trong khối NATO và Liên Âu bộc phát.  Thí dụ như Nga tung tin nhằm các thao túng tâm lý, như liệu binh sĩ Đức và Pháp có sẵn sàng hy sinh tính mạng để bảo vệ lãnh thổ cho các nước khác ở phía Đông không, trong khi đó Nga ráo riết sản xuất trang thiết bị quân sự để chuẩn bị tấn công trong khoảng từ 5 đến 9 năm tới. Tương quan lực lượng  Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Nga đầu tư 16% công chi cho quốc phòng, nghĩa là, gần 6% tổng sản phẩm quốc nội. Trong khối NATO còn nhiều tranh chấp về công chi cho quốc phòng trong nhiều năm qua, vì một số quốc gia thành viên không đạt đến mức chi 2% tổng sản phẩm quốc nội như mục tiêu đã đề ra.  Hiện nay, về cơ bản, khối NATO có tổng số 3,3 triệu binh sĩ tại ngũ, đạt ưu thế hơn quân đội Nga, trong khi Nga có khoảng 1,2 triệu binh sĩ và đang bị tổn thất nặng nề trong cuộc chiến Ukraine.  Theo tình báo Anh ước lượng chung, có khoảng 689.040 binh sĩ Nga tử thương và bị thương. Còn tình báo Mỹ ước tính khác hơn, khoảng 120.000 binh lính Nga thiệt mạng và 180.000 người khác bị thương. Dĩ nhiên không ai có thể kiểm chứng các số lượng này là khả tín. Vì cạn kiệt về nguồn nhân lực, nên Putin ra sắc lệnh là quân đội Nga phải tăng thêm 180.000 quân và huy động hơn 10.000 binh sĩ Bắc Hàn cho chiến trường, hai biện pháp này cho thấy là khả năng quân số đã bị hạn chế nghiêm trọng.  Về việc thiệt hại vũ khí cũng bi quan không kém. Nga đã mất khoảng 3.000 xe tăng chiến đấu, hàng nghìn xe thiết giáp, hơn 100 chiến đấu cơ và một phần đáng kể của Hạm đội Biển Đen. Do đó, Nga phải mất rất nhiều năm mới có thể khôi phục được các tổn thất, ngay cả khi ngành công nghiệp quốc phòng đang phát triển mạnh mẽ.  Mặc dù Nga vẫn tiếp tục gia tăng sản xuất, nhưng nói chung, vũ khí kém chất lượng và buộc phải nhập khẩu thêm các đạn pháo từ nước láng giềng thậm chí còn lạc hậu hơn Triều Tiên. Ngược lại, tình báo Ukraine đã có được các tài liệu của Nga cho thấy là Nga muốn xin hòa đàm vào cuối năm 2025 vì lý do kinh tế. Những rào cản về tài chính, công nghệ và dân số mà Nga phải đối mặt còn ghê gớm hơn những gì mọi người thường hiểu. Cuộc chiến Ukraine đã đi vào lịch sử Nga với hai kết quả là tàn khốc và cạn kiệt. Trong khi đó, về tổng thể, quân đội Đức được trang bị với những thiếu sót nhất định, nhưng những khiếm khuyết này thường bị truyền thông phóng đại và cũng có ở nhiều quân đội nước khác. Quân đội Đức không bị đánh giá là suy yếu nghiêm trọng vì chủ trương tiết kiệm sai lầm trước đây. Thực ra, Đức có ngân sách quân sự lớn vào hàng thứ bảy trên thế giới. Khả năng gây chiến của Nga  Các chuyên gia nghiên cứu về lịch sử Nga đồng quan điểm là Nga còn mang tư tưởng đế quốc, đang có tham vọng tái khôi phục quyền lực và tinh thần ứng chiến cao độ. Hiện nay, tương lai Nga bị ràng buộc với cuộc chiến Ukraine. Nhưng dù với kết quả nào đi nữa, thắng, thua hay cầm cự, thì Nga cũng vẫn tiến hành nền kinh tế phục vụ cho chiến tranh qua việc gia tăng sản xuất các loại xe tăng, tên lửa và các trang thiết bị khác. Khả năng phòng thủ của khối NATO  Khối NATO hiện muốn tái vũ trang ồ ạt và các cuộc diễn tập quân sự cũng nhằm giúp duy trì và nâng cao khả năng phòng thủ. Sau Hoa Kỳ, khối NATO và Liên Âu đang tích cực hỗ trợ cho Ukraine về mặt tài chính và quân viện. Sức mạnh quân sự của khối NATO cũng đã được mở rộng hơn ở sườn phía Đông và quân đội Đức cũng tham gia.  Quân đội Đức đang có biện pháp nhằm chống lại mối đe dọa của Nga qua “Kế hoạch hành quân của Đức”. Kế hoạch này nhằm tổ chức lại việc cung cấp cho quân đội NATO và bảo vệ lãnh thổ của Đức.  Một trong số những biện pháp chính gồm có việc cung cấp “Binh đoàn an ninh nội địa”. Đây là lực lượng tổng hợp các binh sĩ trừ bị, mà nhiệm vụ chính là để bảo vệ các cơ sở hạ tầng và dân chúng trong trường hợp lâm nguy. Nếu Nga tấn công vào một nước trong liên minh NATO, số lượng binh sĩ chính quy Đức có thể sẽ không thể đảm bảo thỏa đáng cho nhu cầu này, bởi vì hầu hết phải tập trung chiến đấu cho tiền tuyến, nghĩa là, sườn phía Đông của liên minh NATO. Đức bị tấn công?  André Bodemann,Trung tướng Chỉ huy trưởng Bộ Tư lệnh Lãnh thổ quân đội Đức, người chịu trách nhiệm bảo vệ Đức, cho biết là trong giai đoạn hiện nay, Đức chưa có chiến tranh, nghĩa là, chưa có về mặt pháp lý, nhưng Đức đã không có hòa bình trong một thời gian dài, vì Đức phải đối phó với bốn loại hành vi gây hấn đang diễn ra liên tục hằng ngày, đó là tấn công trên không gian mạng, tung thông tin sai lệch có chủ đích (đặc biệt là qua mạng xã hội), hoạt động gián điệp (ví dụ như do tàu gián điệp của Nga ở biển Baltic) và phá hoại.  Điển hình nhất là các cuộc tấn công vào tuyến đường sắt và đường ống dẫn khí lỏng LNG, nhưng Đức cũng không thể chứng minh được là các cuộc tấn công đều xuất phát từ Nga. Cập nhật các diễn biến Nga leo thang chiến tranh  Ngay trong đêm hôm 20 qua ngày 21/11/2024, quân đội Nga đã dùng tên lửa đạn đạo chiến lược mang đầu đạn hạt nhân để tấn công Ukraine. Đây là một loại vũ khí tầm trung có tầm bắn hơn 5.500 km được cải biên. Sau đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin lên tiếng khẳng định vũ khí được sử dụng là “tên lửa đạn đạo tầm trung” (IRBM) đang trong giai đoạn còn thử nghiệm, mang tên “Orechnik”. Với việc sử dụng này, Nga không những chỉ muốn chứng tỏ là trả đũa mà còn leo thang chiến tranh. Theo Nga, đối phương đã vượt qua lằn ranh đỏ nên muốn cấp thời răn đe là Nga sẽ không loại trừ khả năng sử dụng vũ khí với đầu đạn hạt nhân, nếu diễn biến chiến trường không lạc quan. Trước đó, Ukraine đã dùng các tên lửa chiến thuật tầm xa do Mỹ (ATACMS) và Pháp, Anh viện trợ (Storm Shadow), với tầm bắn có thể lên đến 300 km, để tấn công vào đất Nga.  Thực ra, Nga không nhắm răn đe đối với Mỹ, vì Tổng thống Nga Vladimir Putin đang có tình giao hảo với Tổng thống tân cử Donald Trump và Mỹ đang trong giai đoạn chuyển giao quyền lực tổng thống. Ngược lại, mục tiêu của Nga là nhắm vào châu Âu vì không biết phải làm gì trong tình hình nghiêm trọng này vả sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.  Một mặt, châu Âu đang hoang mang cực độ vì không còn tin tưởng là Trump sẽ tiếp tục hỗ trợ; mặt khác, châu Âu đang ở vị thế suy yếu, vì nội bộ không thể đoàn kết để lèo lái châu Âu, nhất là Đức đang gặp cơn khủng hoảng chính quyền.  Vấn đề khác là Anh và Pháp có sẵn sàng dùng hệ thống vũ khí hạt nhân để bảo vệ châu Âu không. Với sự mâu thuẩn cố hữu về chủ quyền quốc gia, thiện chí hợp tác của hai nước cho mục tiêu này sẽ khó thành tựu.  Tổng thư ký khối NATO gặp Trump  Mark Rutte, tân Tổng thư ký khối NATO đang hội kiến với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tại Florida. Trong thời gian làm Thủ tướng Hà Lan, Rutte có biệt danh là “Người thì thầm Trump” vì đã cố gắng làm xoa dịu tình hình lúc bấy giờ.  Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Trump, mối quan hệ của Mỹ với khối NATO rất căng thẳng. Trump cáo buộc các đối tác của khối NATO đầu tư quá ít vào công chi cho quốc phòng.  Trong chiến dịch tranh cử hồi mùa xuân, Trump khẳng định sẽ không hỗ trợ cho khối NATO nếu bị tấn công và khuyến khích Nga làm “bất cứ điều gì mà họ muốn”. Do đó, trong nhiệm kỳ mới, với tính khí cố hữu, Trump sẽ gây nhiều thử thách không thể lường đoán đối với khối NATO.  Dù vậy, công luận đang hy vọng là cuộc hội kiến này sẽ làm xoa dịu được ít nhiều trong mối quan hệ hai bên. Đề tài được thảo luận là các vấn đề an ninh toàn cầu mà khối NATO đang đối mặt, nhưng không một chi tiết hay một thoả thuận nào được công bố.  Thực ra, mâu thuẫn về chính sách của hai bên vẫn còn tồn tại. Trong khi Rutte cam kết là khối NATO sẽ tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine thì ngược lại, Trump công khai phản đối việc quân viện lên đến hàng tỷ đô la cho Ukraine và muốn kết thúc cuộc chiến một cách nhanh chóng, nhưng chưa cho biết cụ thể.  Theo mọi suy đoán, có lẽ sau ngày nhậm chức, Trump sẽ cử một đặc sứ chuyên trách về đàm phán với những phương án khả thi, nhưng chủ yếu là sẽ buộc Ukraine phải nhượng bộ một phần lãnh thổ đã bị Nga chiếm đóng, đó là điều kiện tiên quyết để đàm phán. Diễn biến chiến trường Nhìn về tương lai, các diễn biến tình hình rất khó lường đoán. Mối quan hệ giữa khối NATO và Nga tuỳ thuộc vào tin vui của chiến trường và triển vọng của nghị trường. Về chiến trường, tình hình thuận lợi hơn cho Nga sau khi công khai sử dụng loại vũ khí Orechnik. Nga đã chiếm thêm khoảng 500 km2 lãnh thổ của Ukraine, nâng tổng số diện tích chiếm đóng lên trên 27%. Chiều hướng này sẽ còn gia tăng.  Hiện nay, các lo ngại về mối an nguy của Ukraine cảng ngày nhiều hơn. Một số sứ quán tại Kiev đã đóng cửa khi đã nhận được tin báo động là một cuộc tổng oanh kích lớn sẽ diễn ra mà việc Nga tấn công thành phố Dnipro bằng một loại tên lửa mới là một bằng chứng. Thuận lợi của Ukraine là sẽ có khả năng tấn công sâu vào nội địa Nga mà hậu quả là khoảng 255 cơ sở hậu cần của Nga gần biên giới Ukraine sẽ bị tê liệt hoạt động và gây trở ngại cho việc tiếp tục tiến công. Bất lợi cho Ukraine là về mặt tâm lý. Dân chúng hoang mang sau khi Trump thắng cử và triển vọng quân viện của Mỹ không còn. Dù tinh thần chiến đấu của binh sĩ vẫn còn cao độ, nhưng theo một ước lượng, khoảng 1/3 dân chúng bắt đầu cảm thấy mệt mỏi về triển vọng thắng trận và hy vọng nhiều hơn về giải pháp đàm phán. Nhưng việc đàm phán lại lệ thuộc vào sự thu xếp của Mỹ và Nga và mọi việc còn phải chờ đợi diễn tiến sau ngày Trump nhậm chức. Về hoà đàm: Những người Việt có kinh nghiệm về hoà đàm Paris năm 1973 và việc thất thủ của Việt Nam Cộng hòa năm 1975 sẽ có cơ hội nhận ra rằng lịch sử Việt Nam sẽ tái diễn tại Ukraine.  Lại một lần nữa, Mỹ cúp viện trợ, nên Ukraine không còn phương tiện chiến đấu và phải chịu vào bàn đàm phán và ký kết hoà ước trong vị thế suy yếu như Việt Nam Cộng hòa. Nhưng sau đó, giống như cộng sản Bắc Việt, Nga sẽ vi phạm hoà ước và tấn công để chiếm trọn lãnh thổ Ukraine. Lúc đó, dân chúng Ukraine sẽ vỡ mộng như dân chúng miền Nam trong niềm tin là “Mỹ không thể bỏ Việt Nam” và châu Âu mới thực sự lâm nguy. Để đối phó, Ukraine không còn cách nào khác hơn là sẽ tìm cách duy trì tình trạng vừa chiến đấu và vừa đàm phán càng lâu càng tốt, với mục đích là cầm chân quân Nga và để tránh cảnh tàn khốc lan rộng sang các nước khác. Đây là một lợi điểm cho khối NATO. Để đạt mục tiêu này, Ukraine cần phải tuyển mộ thêm khoảng 300.000 tân binh cho chiến trường và chuẩn bị tấn công Nga một lần nữa vào năm 2025. Cuối cùng, có thể suy luận là hiện nay cuộc giao chiến trực diện giữa Nga và khối NATO chưa xảy ra.  Đ. K. T. Nguồn: BVN