Nét son Ukraina: Xã hội Dân sự

Tình hình Ukraina chuyển biến rất nhanh. Các nhà theo dõi thời sự quốc tế đều có nhận định như thế. Chế độ độc đoán tham nhũng của tổng thống V. Yanukovych sụp đổ rất nhanh sau có 2 ngày ông ta ra lệnh đàn áp bằng vũ lực của bộ máy an ninh và nhất là của đơn vị chống nổi dậy BERKOUT nổi tiếng tàn bạo.

Mấy ngày nay trên báo Pháp le Monde, le Point và le Figaro đăng liên tiếp các phóng sự của các phóng viên xông xáo có mặt ngay tại Kiev để kịp thời đưa tin và phóng sự kiểu ghi nhanh về Paris.

Các bài báo cho biết lực lượng nổi dậy ở Kiev đã được tôi luyện qua các cuộc xuống đường từ năm 2005, nghĩa là 9 năm nay, rồi đặc biệt là từ tháng 9/2013. Các tổ chức Thanh niên Dân chủ bao gồm sinh viên và học sinh trung học đã nhiều lần rút kinh nghiệm, làm cho các cuộc xuống đường được điều hành ngày càng chặt chẽ, thay đổi địa điểm tập trung, thống nhất các khẩu hiệu, hàng ngũ có trật tự, có bộ phận vận động quân đội và công an giữ trật tự xã hội, không đàn áp nhân dân, đồng thời có bộ phận tự vệ giáng trả khi thật cần bằng vũ khí tự tạo như chai xăng, súng ngắn, lựu đạn tước được của công an.

Do khí thế của nhân dân xuống đường ngày càng đông, riêng ở Quảng trường Độc Lập là 22 ngàn người nên khí thế rất mạnh, dương các khẩu hiệu ‘’ch úng tôi là nhân dân ‘’, ‘’chúng tôi đòi tự do ‘’, ‘’kh ông bắn vào nhân dân ‘,‘’ hãy từ chối bảo vệ chính quyền tham nhũng ‘’ … Do đó lực lượng chống nổi dậy từng đưa ra một tốp 4 xe bọc thép, đã bị vây chặt rồi rút về doanh trại.

Chiều thứ sáu 22/2 khi tin tổng thống V.Yanukovych rời Kiev và ngay sau đó bị quốc hội phế truất, lực lượng Berkout – Mãnh Hổ tại trận liền rút lui rồi tan biến, khi nghe tin các bên Chính quyền và Đối Lập đã ký thỏa thuận rút hết mọi lực lượng vũ trang khỏi quảng trường.

Các điện thoại cầm tay đã thông báo kịp thời mọi tin tức cho đông đảo dân chúng , truyền đi qua loa điện.

Tối 22/2 khi đám đông tràn vào tư dinh của V.Yanukovych ở ngoại ô Kiev, nhóm an ninh vũ trang bảo vệ dinh thự rộng lớn này đã ‘’lủi vào thiên nhiên ‘’. Nhân dân khám phá ra tài sản cực kỳ đắt tiền ở đây, một sự sa hoa khó thể hình dung nổi, gồm những tác phẩm nghệ thuật hiếm quý, một bộ sưu tầm xe hơi, xe gắn máy, cả xe quân sự, một bộ sưu tầm tàu biển nhỏ, rồi một vườn thú, vườn chim, công đủ loại, những vườn rộng xen lẫn hồ cá với đủ loại hoa xung quanh. Đoàn Thanh niên nổi dậy lập tức duy trì trật tự, ghi nhận, yêu cầu mọi người tôn trọng mọi tài sản từ nay là của chung, không để suy suyển.

Quý hơn cả là ở đây đã thu được hàng vạn tài liệu quý do tổng thống cũ lưu giữ riêng trong các tủ sắt. Một số được đốt vội ngoài sân chính, một số bị ném xuống ao hồ. Anh chị em sinh viên ngành luật đã giữ lại mọi tài liệu chưa kịp đốt, vớt lên các tài liệu bị ném xuống hồ, rửa sạch bùn để cố gắng hồi nguyên lại.

Hơn một chục nhà báo dân chủ đối lập đã lập tức có mặt, trong đó có nhà báo nữ Tetiana Chornovol, từng bị lực lượng Berkout đánh bị thương do cô tích cực điều tra các vụ tham nhũng lớn. Cô cho biết 800 tập hồ sơ quan trọng đã được thu thập, ghi vào chụp và máy in, trong đó có kế hoạch đàn áp ‘’ tuyệt Mật ‘’ của đơn vị chống nổi dậy Berkout được tổng thống xét duyệt, mang tên ‘’ Vague’’ – Làn sóng. Kế hoạch này dự định dùng vũ lực xóa bỏ hết mọi lều được nhân dân xuống đường dựng lên để ngủ đêm trên Quảng trường Độc Lập ngay trong đêm 22. Nếu kế hoạch này được thực hiện, số người chết chắc chắn sẽ lên đến hàng ngàn. Riêng với cái kế hoạch này, khi ra tòa trong nước hay Tòa án hình sự quốc tế CPI – Cour Pénal International, đương sự có thể bị tù chung thân.

Các nhà báo dân chủ Ukraina cho biết thêm tội tham nhũng của V.Yanukovych cũng cực nặng. Chứng cứ là những tài sản khổng lồ trong tư dinh của ông ta. Và một loạt hóa đơn thu được. Chiếc đèn chùm cực lớn bằng vàng treo ở phòng khách chính của tư dinh này có hóa đơn là 30 triệu Euro ; chi phí trang trí phòng uống trà là 1,6 triệu Euro, chỉ riêng chi phí làm bảng tên cho các con thú chính trong vườn thú là 7.300 Euro ; trong tủ két còn 8,7 triệu Euro chưa kịp tẩu tán. Lương tổng thống là 73 ngàn Euro một năm, vậy ông ta lấy tiền đâu để có tư dinh vương giả giá trị hàng trăm triệu đôla đến vậy ?

Theo báo Pháp le Point, nhóm blogger trẻ ở Kiev đang lao vào viết sách về V.Yanukovych, về cuộc đời kỳ lạ của ông ta; mồ côi từ năm 2 tuổi trong gia đình công nhân mỏ than nghèo, do bà nội nuôi, thất học, phạm tội ăn cắp ở tuổi vị thành niên, đến 18 tuổi lại phạm tội bị tù vì ăn cắp có tổ chức, trở thành nhà kinh doanh láu cá sau khi Liên Xô tan vỡ, giàu sụ do các phe nhóm lợi ích tranh nhau làm giàu kiểu maphia khi luật pháp mù mờ, thành triệu phú, rồi tỷ phú phất lên mua phiếu để thành tổng thống, tiếp thu cung cách cai trị cá nhân tàn bạo thời cộng sản. Một kẻ cơ hội điển hình, thành trọc phú không có quan niệm gì nền đạo lý và văn hóa trong nếp sống. Nhân cách tối tăm mờ mịt …

Chiều thứ sáu 28 V. Yanukovych xuất hiện trong cuộc họp báo ở Rostov-le Don trên lãnh thổ Nga tự nhận vẫn là tổng thống; ông ta nói sẽ trở về một khi tình hình ổn định (! ). Một nhà báo Pháp tham dự nhận xét ‘’ một thái độ không hiện thực, không tưởng ! ‘’.Trong khi đó Thụy Sỹ tuyên bố giữ lại 1 khoản tiền lớn của ông ta đang gưỉ ở các ngân hàng Thụy Sỹ.

Các báo le Figaro và le Monde đều cho rằng Xã hội Dân sự đang phát triển ở Ba Lan và Tiệp cũng như ở Hungari đã giúp cho xã hội dân sự ở Ukraina phát triển nhanh và mạnh, với đội ngũ thanh niên dân chủ, sinh viên dân chủ, tự vệ dân chủ năng động, các nhà báo mạng đông đảo, tổ chức nên những cuộc xuống đường đông đảo có trật tự. Chính họ đã cùng bà con dân phố Kiev quét dọn quảng trường sạch sẽ tươm tất sau những ngày ngổn ngang gạch đá, giường tủ làm chiến hào , trở nên nơi đầy hoa và nến thắp sáng tưởng niệm những người đã bỏ mình. Chính các tổ chức xã hội dân sự đã đảm đương việc tự quản giữ trật tự, an ninh, vệ sinh, giao thông đường phố những ngày qua.

Cũng do cuộc vận động chính trị thông minh có tình có lý của các bạn trẻ trong xã hôi dân sự đã thức tỉnh không ít lực lượng an ninh và nhân viên Berkout – Mãnh hổ , làm cho họ giác ngộ và cuối cùng đã cởi bỏ bộ quần áo rằn ri, quàng khăn vàng xanh của cách mạng và quỳ xuống hàng loạt xin lỗi nhân dân và tự nguyện tham gia cuộc đấu tranh của nhân dân, cả ở Kharkiv và ở thủ đô Kiev. Sau khi quỳ gối tạ tội với dân họ quỳ gối tạ tội với gia đình người đã bị đơn vị Berkout giết hại.

 

Do tình hình chuyển biến nhanh, quân đội Ukraina có đủ các quân chủng bộ binh, không quân, hải quân, bộ đội thiết giáp, cả Quân khu thủ đô đã án binh bất động, nhận những truyền đơn của các tổ chức xã hội dân sự và ngày 22/2 sau khi tổng thống bỏ trốn, người phát ngôn quân khu Kiev đã tuyên bố quân đội chỉ bảo vệ Tổ quốc, không làm chính trị, không theo đảng hay phe phái chính trị nào, chỉ tôn trọng hiến pháp và chính quyền hợp pháp, bảo vệ công dân, không bao giờ bắn vào dân.

 

Tình hình Ukraina còn diễn biến khá phức tạp. Các nước dân chủ phương Tây đang xem xét để hỗ trợ về kinh tế tài chính . Cả khối EU, rồi Liên Hiệp Quốc, Hoa Kỳ, Úc, Canada, Nhật Bản đang cùng IMF - Quỹ tiền tệ Quốc tế đều sẵn sàng chung sức tiếp sức cho Ukraina về chính trị, kinh tế, tài chính và nhân đạo, trong khi Nga đang để lộ mưu đồ can thiệp. Nga đang thuê căn cứ hải quân của Ukraina ở Hắc hải vừa tuyên bố sẽ tôn trọng các thỏa thuận đã ký kết, nghĩa là tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina. Nhưng măt khác ông Putin lại để lộ ý định đưa lực lượng vũ trang Nga vào Ukraina để can thiệp, bất chấp sự cảnh báo của tổng thống B. Obama và khối Liên Âu. Theo đề nghị của ông Putin, Hội đồng Liên bang Nga đã đồng ý đưa quân vào vùng Crimée và một số nơi ở Ukraina. Nga còn dự định rút đại sứ của mình ở Washington về nước. Những lộn xộn trên bán đảo Crimée - ở Simferopol và Sevastopol đang diễn ra do các nhóm cực đoan thân Nga sách động. Quyền tổng thống O. Tourtchynov đã quyết định tổng động viên quân đội để ứng phó với tình Theo các phóng viên Pháp, Xã hội Dân sự (XHDS) lớn dần lên trong đấu tranh bền bỉ 10 năm qua là nét son của tình hình Ukraina gần đây.

XHDS lớn mạnh đã dẫn đến các cuộc xuống đường ngày càng lớn, đông đảo, có hướng dẫn và lãnh đạo đưa ra những khẩu hiệu thích hợp. Từ 7 ngàn, 10 nghìn hồi 2005 nay đã lên 18 ngàn, 22 ngàn dân xuống đường có tổ chức, đã tạo nên đột biến. Tầng lớp trung lưu, nhà kinh doanh vừa và nhỏ ngày càng tham gia cùng trí thức, thanh niên, học sinh,với những tờ báo nhỏ ‘’T ự Do ‘’,’’ Đứng dậy '’và truyền đơn màu xanh và vàng. Nhân dân các khu phố thủ đô tỏ rõ thái độ ủng hộ người xuống đường.

XHDS ở Kiev còn vận động được hơn 40 vị giám mục, linh mục của Nhà thờ công giáo xuống đường cầu nguyện, bảo vệ giáo dân, vận động bộ máy đàn áp rất có hiệu quả, tác động rất rõ đến tình hình.

Hiện nay các tổ chức XHDS đang tham gia ổn định tình hình, chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống ngày 25/5 sắp đến . Đây là một nhân tố cơ bản có ý nghĩa quyết định.

Bùi Tín